пярэ́дадзень, ‑дня, м.

Час, які непасрэдна папярэднічае якой‑н. даце, з’яве, падзеі. У пярэдадзень Новага года мне трэба было з’ездзіць па справах у раённы цэнтр. Хадкевіч. Пярэдадзень Вялікай французскай рэвалюцыі азнаменаваўся дзейнасцю філосафаў-асветнікаў. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяся́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Лік 10.

2. Група з дзесяці чалавек або дзесяці аднародных прадметаў.

Д. лепшых супрацоўнікаў.

3. Назва чаго-н., абазначанага лікам 10 (разм.).

Трапіць у дзясятку (дакладна ў цэнтр мішэні). Паехаў на дзясятцы (на трамваі, тралейбусе, аўтобусе пад №10).

4. Ігральная карта з дзесяццю ачкамі.

5. Найвышэйшая школьная адзнака.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Мэтлік ’малая ўкладка снапоў у полі’ (цэнтр.-зах., ДАБМ, к. 286; Яруш.; лаг., Шатал.). Да мэндлік (гл.). Выпадзенне абумоўлена лакальнай (палескай) гіперправільнасцю рэфлексе польск. ‑ę‑ перад зубным.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пас I м. реме́нь

пас II м., спорт. пас;

п. у цэнтр — пас в центр

пас III межд., карт. пас

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сярэ́дзіна, -ы, ж.

1. Сярэдняя частка чаго-н., роўна аддаленая ад краёў або пачатку і канца чаго-н.; цэнтр.

С. круга.

С. маста.

2. Час, прыблізна аднолькава аддалены ад пачатку і канца чаго-н.

С. дня.

У сярэдзіне лета.

3. Паясніца (разм.).

Баліць с.

|| памянш. сярэ́дзінка, -і, ДМ -нцы, ж.

◊

Залатая сярэдзіна — пра спосаб дзеяння, пры якім пазбягаюць крайнасцей, рызыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абласны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да вобласці (у 1 знач.), належыць ёй. Абласны Савет народных дэпутатаў. Абласная канферэнцыя. Абласны цэнтр. Абласны суд.

2. Уласцівы якой‑н. мясцовасці, распаўсюджаны ў якой‑н. вобласці; дыялектны. Абласное слова. Абласны слоўнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Во́тмут, вотмуць ’вір на рацэ; глыбокае месца ў рацэ ці возеры’ (Яшк., слаўг., цэнтр. і ўсх. Палессе). Польск. odmęt ’тс’, палаб. тапонім Votmąt. Аднакаранёвае і вомут (гл.) (Талстой, Георг., 214); з ot‑ і ‑męt.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

фо́кус¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пункт перасячэння адбітых або праломленых прамянёў, якія падаюць на аптычную сістэму паралельным пучком.

2. Пункт, у якім прадмет, што фатаграфуецца або разглядаецца пры дапамозе аптычнага прыбора, мае найлепшую рэзкасць, выразнасць.

Навесці лінзы на ф.

3. Ачаг запаленчага працэсу ў арганізме (спец.).

Ф. у лёгкіх.

4. перан. Цэнтр якіх-н. з’яў, уласцівасцей, падзей.

|| прым. фака́льны, -ая, -ае і фо́кусны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

го́рад, -а, мн. гарады́, гарадо́ў, м.

1. Буйны населены пункт, адміністрацыйны, прамысловы, гандлёвы і культурны цэнтр.

Сталічны г.

Г. на Дзвіне.

Жыць за горадам.

2. Населенае месца, абгароджанае і ўмацаванае сцяной (гіст.).

Старажытны славянскі г.

3. У розных рухомых гульнях (напр., лапта, гарадкі) месца, лагер кожнай каманды.

|| памянш. гарадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. гарадскі́, -а́я, -о́е.

Гарадская гаспадарка.

Гарадскія будынкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адміністрацы́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае дачыненне да адміністрацыі. Адміністрацыйнае спагнанне. Адміністрацыйнае ўмяшанне. Адміністрацыйная адзінка. Адміністрацыйныя меры. Адміністрацыйныя расходы. // Уласцівы адміністратару. Адміністрацыйныя здольнасці.

2. Які мае дачыненне да органаў дзяржаўнага кіравання. Адміністрацыйны апарат. Адміністрацыйны цэнтр. Адміністрацыйныя органы. Адміністрацыйны надзел.

•••

У адміністрацыйным парадку гл. парадак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)