до́каз, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Довад або факт, які служыць падставай для пэўнага сцвярджэння.

Неабвержны д.

2. Сістэма лагічных вывадаў, на падставе якіх выводзіцца новае палажэнне.

Тэорыя мае некалькі доказаў.

○

Рэчавы доказ — прадмет, які мае дачыненне да злачынства і спрыяе яго раскрыццю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эвалю́цыя, -і, ж.

Працэс павольнага паступовага змянення каго-, чаго-н. ад аднаго стану да другога, у тым ліку працэс бесперапыннага колькаснага змянення каго-, чаго-н., які прыводзіць да якаснага змянення.

|| прым. эвалюцы́йны, -ая, -ае.

Эвалюцыйнае развіццё.

○

Эвалюцыйнае вучэнне — тэорыя аб паходжанні і развіцці жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эўры́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

1. Сукупнасць даследчых метадаў, якія выкарыстоўваюцца для адкрыцця раней невядомага.

2. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, дыялогаў, які стымулюе ў вучняў развіццё актыўнага пошуку рашэнняў, а таксама тэорыя такой методыкі.

|| прым. эўрысты́чны, -ая, -ае.

Эўрыстычныя метады навучання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расі́зм, ‑у, м.

Антынавуковая рэакцыйная тэорыя і палітыка, якія сцвярджаюць існаванне «вышэйшых» і «ніжэйшых» чалавечых рас і тым самым імкнуцца апраўдаць няроўнасць грамадскіх класаў і нацыянальнасцей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ква́нтавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кванта. Квантавая тэорыя святла.

•••

Квантавая механіка гл. механіка.

Квантавая хімія гл. хімія.

Квантавая электрадынаміка гл. электрадынаміка.

Квантавая электроніка гл. электроніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бланкі́зм, ‑у, м.

Дробнабуржуазная тэорыя звяржэння капіталізму шляхам рэвалюцыйнай змовы, без ўдзелу працоўных мас. Бланкізм заключаўся ў тым, што ён імкнуўся да захопу ўлады, апіраючыся на меншасць. Ленін.

[Па імені французскага рэвалюцыянера 19 ст. Луі Агюста Бланкі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэгераіза́цыя, ‑і, ж.

У мастацкай творчасці — адмаўленне ад гераічнага пачатку, гераічных вобразаў. Тэорыя дэгераізацыі. □ Прыхільнікі так званай дэгераізацыі ў рамане Антона Алешкі не знойдуць сабе ніякай падтрымкі. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самозарожде́ние

1. биол. самазараджэ́нне, -ння ср.;

антинау́чная тео́рия самозарожде́ния антынавуко́вая тэо́рыя самазараджэ́ння;

2. перен. самаўзнікне́нне, -ння ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

негрунто́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Недастаткова абгрунтаваны; непераканаўчы. Негрунтоўнае сцвярджэння Негрунтоўная тэорыя. □ Марынка разумела добрыя намеры бацькі і ўсё ж прычыну пераходу [на другі завод] лічыла негрунтоўнай. Хадкевіч.

2. Неглыбокі, нетрывалы; слабы. Негрунтоўныя веды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цеплаэнерге́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Спец.

1. Галіна цеплатэхнікі, якая займаецца пераўтварэннем цеплаты ў іншыя віды энергіі (механічную і электрычную).

2. Тэорыя і практыка прымянення і эксплуатацыі цеплавой энергіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)