пабрыдчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць менш прыгожым. Дзяўчына пабрыдчэла. □ Вясёлая была [маці], любіла ўзяць ад жыцця, а цяпер — пацяжэла, парыхлела, пабрыдчэла часова, аднак не аддасць свайго новага жыцця за мінулыя радасці. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знаменава́ць, ‑мяную, ‑мянуеш, ‑мянуе; незак., што.
Кніжн. Азначаць што‑н., сведчыць аб чым‑н. Вялікая Кастрычніцкая рэвалюцыя знаменавала сабою пачатак новай эры, новага спосабу жыцця на адной шостай частцы зямнога шара. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
градзі́рня, ‑і, ж.
1. Спецыяльнае збудаванне для згушчэння саляных раствораў выпарэннем вады.
2. Халадзільнік у выглядзе вежы для ахаладжэння гарачай вады. Ля новага будынка электрастанцыі дабудоўвалі градзірню для ахаладжэння адпрацаванай вады. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растармазі́ць, ‑мажу, ‑мозіш, ‑мозіць; зак., што.
1. Перашкодзіўшы тармажэнню, паскорыць ход чаго‑н.
2. Спец. Ліквідаваць у кары вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга стан унутранага тармажэння пры дзеянні якога‑н. новага, пабочнага раздражняльніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́наў, ‑ава.
Які належыць сыну (у 1 знач.), уласцівы яму. Сынаў абавязак. □ У адным месцы сыпаў воз трапіў у глыбокую выбоіну і перакуліўся. Якімовіч. На сынавым твары нічога не заўважыў .. [Гушка] новага. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тапо́ршчыцца, ‑шчыцца; незак.
Абл. Тапырыцца. Заўважыўшы Міколку, .. [дзед Нупрэй] кінуўся завіхацца ля новага грабільна. Пачаў стругаць яго нажом і ўсё гэта разбіў з такім сярдзітым выглядам, што аж варушыліся, тапоршчыліся густыя сівыя бровы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ухмыльну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Усміхнуцца. — Як вас мы будзем велічаць? — спытала.. [Вера Пятроўна], лагодна ўхмыльнуўшыся і не спускаючы вачэй з новага шафёра. Кулакоўскі. [Жэня] крыва ўхмыльнулася, паўтарыла горка, насмешліва: — «Жонка»!.. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дэклара́цыя ’дэкларацыя’ (БРС). Укр. деклара́ція. Відаць, запазычанне адносна новага часу з рус. деклара́ция ’тс’ (< польск. deklaracja < лац.; аб рус. слове падрабязна Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 55–56). Старым запазычаннем у бел. мове з польск. з’яўляецца дакляра́цыя (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нажы́так, ‑тку, м.
Тое, што нажыта, набыта, куплена. Мне свой набытак і нажытак Паказваў добры гаспадар. Бялевіч. Ля новага, з белай цэглы, чатырохпавярховага гмаха, стаялі дзве машыны з мэбляй, розным хатнім нажыткам. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акты́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць актыўнага; дзейны ўдзел у чым‑н., энергічная дзейнасць; проціл. пасіўнасць. Палітычная, рэвалюцыйная, працоўная актыўнасць. Праяўленне актыўнасці. □ Узрастанне актыўнасці народных мас у будаўніцтве новага жыцця — закон эпохі сацыялізма. Праграма КПСС.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)