айчы́на, ‑ы, ж.
Тое, што і бацькаўшчына (у 1 знач.). Савецкая Айчына. □ Ляці ж, мой спеў, звіні няспынна Ты над Айчынаю маёй. Журба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збро́дны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Выпадкова сабраны; разнародны, разнамасны. Збродная кампанія. □ Свабодалюбны мой народ! Супроць фашысцкай банды зброднай Ты мужна рушыў у паход. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачу́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
Разм. Час ад часу, злёгку чухаць. — А! брат ты мой! — ахаў Пракоп ды пачухваў патыліцу. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рандаву́с фальк. ’каханак, палюбоўнік’: “Паехаў мой міленькі да млына / А я рандавуса наняла” (БНТ, Жарт. песні). Запазычанне (праз польскую?) з ням. Randezvous ’спатканне’, якое з франц. rendez‑vous ’спатканне, сустрэча, свіданак’ (< se rendre ’накіравацца, адазвацца на запрашэнне, сабрацца’), што служыла ў якасці загаду вайскоўцам для збору (Антропаў, БЛ, 45, 25; Фасмер, 3, 442; Сной₂, 602). Не выключана семантычнае збліжэнне з фармальна падобным ранда́р ’арандатар; карчмар’, гл. ранда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
асаро́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., каго.
Паставіць у становішча, якое прымушае адчуць сорам, няёмкасць. [Патапавіч:] — Гэты мой сваток Саладуха асароміў усіх нас тым свінарнікам. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дру́жа, клічная форма ад наз. «друг», м.
Разм. Ужываецца як сяброўскі зварот да каго‑н. — Да нас у госці прыязджай, Мой дружа дарагі! Агняцвет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́здзіцца, ‑дзіцца; безас. незак., каму.
Разм. Пра ўмовы язды, паездкі. — Вярнуўся мой вандроўнічак! — радасна сустрэла бабка Параска настаўніка: — Ну, як жа вам ездзілася? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
злі́плы, ‑ая, ‑ае.
Які зліпся, склеіўся, утварыўся ў выніку зліпання, склейвання чаго‑н. Яна глядзіць журботнымі вачамі, Мой чуб камечыць зліплы на ілбе. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зына́чыцца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
Разм. Перайначыцца, перамяніцца. — А божачка мой, дык няўжо ж я так зыначылася, што ты цёткі Каці не пазнаў. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прашука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Шукаць некаторы час. [Штольц:] Адкуль у вас мой ключ ад склепа? Я ранне ўсё яго дарэмна прашукаў. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)