пярша́к, першаку, м.
Разм. Тавар першага гатунку. // Першая самагонка з затору 2. [Стрыбульскі:] Толькі [ёсць] самагонка! Але добрая. Пяршак! Першы сорт! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суцяша́льны, ‑ая, ‑ае.
Які дае супакаенне, палёгку, суцяшэнне. Суцяшальны адказ. □ Хадоська спачувальна ўздыхнула, але сказаць нічога суцяшальнага не паспела. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схалада́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Змерзлы. Ён проста, неяк па-вясковаму, падаў усім руку, схаладалую на ветры, мяккую і сціплую. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыбра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не прыведзены ў парадак. Непрыбранае пасцель. □ Галава .. была схілена, сонца паблісквала ў шаўкавістых валасах, пасма якіх, непрыбраная, звешвалася на лоб. Мележ.
2. Не сабраны, не звезены ў адно месца. Па некаторых загонах з мінулага года валяўся непрыбраны ператлелы бульбоўнік. Мележ. Яркім вогнішчам успыхвае куча непрыбранага ламачча. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгля́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыглядаць — прыгледзець; назіранне за кім‑н., догляд. Хіма пакінула дзяцей на прыгляд Кузьмы. Каваль. У кожным доме ляжалі без прыгляду каштоўныя рэчы. Мележ.
•••
На прыглядзе — так, каб можна было бачыць, назіраць. Усе жылі каля яе, на прыглядзе, хаты іх [дзяцей] стаялі амаль побач. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надвячо́рак, ‑рка, м.
Пара перад самым вечарам. Стаяў ціхі надвячорак пасля спякотага дня. Грамовіч. У даліну артылерысты прыехалі хмурным надвячоркам. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паказыта́ць, ‑зычу, ‑зычаш, ‑зыча; зак., каго.
Казытаць некаторы час. — Агу-агу! — падышла, тыцнула чорным парэпаным пальцам Глушачыха. Паказытала Верчыну грудку. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўпе́рад, прысл.
Абл. Спачатку, спярша, перш за ўсё. Бабка наўперад зірнула ў акенца. Колас. [Міканор:] — Аранне адложым пакуль! Землеўпарадкаванне наўперад правядзём! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасёлачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да прасёлка, з’яўляецца прасёлкам. Шашура выбраў на гэты раз ціхую, мала аб’езджаную прасёлачную дарогу. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папярэ́дне, прысл.
Перад чым‑н., раней чаго‑н. У рэдкім хмызняку Вася спыніў байцоў, вырашыўшы папярэдне разведаць яшчэ раз вёску. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)