Маладзе́нец 1 ’грудное дзіця, немаўля’ (Нас., Яшк. Назвы, Інстр. II), ’дзіця’ (калінк., Мат. Гом.). З рус. младенец ’тс’, якое з ц.-слав., ст.-слав. младеньць (і младѣньць). Такое ж значэнне і ў макед., балг. младенец. Дывергентная інавацыя ў прасл. (параўн. прус. maldenikis ’дзіця’). Гл. малады.
Маладзе́нец 2 ’жаніх, юнак, малады чалавек’ (Мядзв., Нас., Касп.; Мікуц., Пан.; расон., в.-дзв., Шатал.), усх. мыладзе́ніц (КЭС). Польск. młodzieniec ’тс’, н.-луж. młoźeńc, в.-луж. młodźenc, чэш., славац. mládenec ’юнак, халасцяк’, славен. mladénčič, серб.-харв. мла̏денац ’тс’, ’жаніх’, макед. младенец ’жаніх’, младинец ’юнак’. Прасл. moldenьcь < прус. maldenikis ’дзіця’ > малады́ (гл.).
Маладзе́нец 3, маладзе́няц ’маладзік’ (даўг., Сл. ПЗБ). Утворана ў выніку намінацыі з малады месяц ’тс’ (ваўк., гарад., Сл. ПЗБ) пры ад’ідэацыі маладзе́нец ’малады чалавек’.
*Маладзе́нец 4, мыладзе́ніц ’прыпадак’ (Бяльк.). Рус. пск., смал., разан. молоденец ’тс’, ’радзімёд’. Магчыма, знаходзіцца ў генетычнай сувязі з маладзе́нец 3 (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
така́й, ‑ю, м.
Сорт дэсертнага венгерскага віна. Яно [возера Балатон] гарыць па небакрай, Як светлы, малады такай У чарцы з сонечнага шкла. Танк.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасячы́ сов.
1. поруби́ть;
пасе́клі малады́ лес — поруби́ли молодо́й лес;
2. (рассечь на мелкие куски, уничтожить) изруби́ть; посе́чь;
3. (нек-рое время) поруби́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Лешчаваннік ’малады арэшнік, з якога робяць абручы’ (Дэмб. 2), лешчавіна ’арэшына’ (Нас.). Да лёсках.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
белабро́вы, ‑ая, ‑ае.
У якога белыя, светлыя бровы. Шафёр, малады белабровы хлопец, з ледзь прыкметным пушком над верхняй губою, глядзеў здзіўлена. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засе́ў, ‑севу, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. засяваць — засеяць; сяўба.
2. Тое, што засеяна; пасеў. Весела рунеў малады засеў ярыны. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зна́нне, ‑я, н.
Разм. Веды. — У сваёй рабоце чэрпаў малады настаўнік і поўную чару высокага задавальнення, пазіраючы, як дзеці набіраліся знання. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фурма́ншчык, ‑а, м.
Уст. Фурман. [Чалавек] нагледзеў сялянскую фурманку і паехаў. Ён быў у кажушку і здавалася, што гэта таксама малады фурманшчык. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хво́йнік, ‑у, м.
Хваёвы лес. Угары над хвойнікам зялёным Снуюцца пчолкі з ціхім звонам. Колас. Узняўся хвойнік малады Сцяной густога бору. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсадзі́ць, -саджу́, -са́дзіш, -са́дзіць; -са́джаны; зак.
1. каго-што. Аддзяліць ад іншых, пасадзіць на іншае месца.
Адсадзілі свавольніка на заднюю парту.
2. каго. Аддзяліць ад маткі.
А. цяля.
3. што. Аддзяліўшы, пасадзіць у іншым месцы (расліну).
А. малады куст парэчак.
|| незак. адса́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. адса́джванне, -я, н.
|| прым. адса́дачны, -ая, -ае (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)