чапля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

1. Кранаць, датыкацца, зачэпліваючы што‑н. Шапаткія каласы чапляліся за Аніны рукі, за адзенне, нібы прасіліся ўзяць з сабою. Мележ. Дуга чапляецца за голле дрэў, і на конскую спіну цярушыцца белы іскрысты пыл. Брыль. // Рухаючыся, зачэплівацца, спатыкацца, натыкацца на што‑н. Крочыць хлопец па лясной дарозе. Час ад часу чапляецца за карчы. П. Ткачоў. // перан. Спыняцца, затрымлівацца на чым‑н. Але .. [Адам] не чапляўся думкай за тое, як скора тут [на полі] забудаваліся людзі. Чорны.

2. Хапацца, трымацца за што‑н. Падбег [гаспадар] да парабка: — Маўчы! — І глушыць кулакамі, Той, падаючы, за карчы Чапляецца рукамі. Куляшоў. Падымацца на Замкавую гару, як назвалі яе нашы падарожнікі, было справай нялёгкай. Прыходзілася чапляцца за рэдкія сухія кусты і каменныя выступы. Бяганская. // Падчэплівацца, павісаць на чым‑н. — Не ўздумайце толькі чапляцца за падножкі, страляць будзем, — злосна кінуў нам афіцэр і пайшоў далей правяраць вагоны. Рамановіч. // Прымацоўвацца да чаго‑н., заставацца на чым‑н., зачапіўшыся за што‑н. [Павуцінне] чапляецца на вецце дрэў і ўпрыгожвае іх. Гроднеў. Вадзяны мох чапляецца за першую калоду, паварочваецца на камель вялізным, цяжкім кажухом. Сяркоў. // перан. Шукаць у кім‑, чым‑н. падтрымкі, апоры. [Грэт] і сама ведала, што стаяць тут увесь час немагчыма, але чаплялася за надзею, як тонучы за саломінку. Маўр.

3. перан. Старацца любым чынам утрымаць, зберагчы што‑н. Немцы ўпарта чапляліся за кожны дот, за кожны акоп. Мележ. // Намагацца выкарыстаць усе магчымыя сродкі для дасягнення чаго‑н. Саша расцягваў час і чапляўся за кожную дробязь, толькі б пагаварыць. Новікаў.

4. перан. Разм. Прыдзірацца да каго‑н. Ганна Сяргееўна старалася схаваць сваё хваляванне, хоць ведала, што тут, у цэнтры, акупанты менш чапляліся да людзей. Няхай. [Гарасім:] — Шый далей. Шво добрае. Ён [майстар] проста чапляецца. Якімовіч. // Прыставаць да каго‑н., назаляць. Старэйшыя, калі лезлі і чапляліся да іх з запытаннямі дзеці, проста адказвалі: — Гэта ж пабліскваюць заранкі. Лынькоў.

5. Прымацоўвацца адзін да аднаго; злучацца, счэплівацца. Снапы [лёну] чапляюцца не адсечанымі яшчэ галоўкамі адзін за адзін, бяруцца за рукавы, лучаюць, счэпленыя, пад ногі, аж спатыкаешся. Пташнікаў. // перан. Узнікаць, цягнуцца адно за другім. Ціхон чэша бараду, глядзіць на агонь, і думкі плывуць, чапляюцца адна за адну... Барашка. [Кухарава:] Ды не толькі ж гэтыя [жанчыны] злуюць на цябе [Зося] за хлопцаў. Тут ужо адно за адно пачало чапляцца. Крапіва.

6. Зал. да чапляць (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

министе́рство міністэ́рства, -ва ср.;

Министе́рство авиацио́нной промы́шленности Міністэ́рства авіяцы́йнай прамысло́васці;

Министе́рство автомоби́льного и сельскохозя́йственного машинострое́ния Міністэ́рства аўтамабі́льнага і сельскагаспада́рчага машынабудава́ння;

Министе́рство а́томной энерге́тики и промы́шленности Міністэ́рства а́тамнай энерге́тыкі і прамысло́васці;

Министе́рство вне́шних экономи́ческих свя́зей Міністэ́рства зне́шніх эканамі́чных су́вязей;

Министе́рство вну́тренних дел Міністэ́рства ўну́траных спраў;

Министе́рство водохозя́йственного строи́тельства Міністэ́рства водагаспада́рчага будаўні́цтва;

Министе́рство геоло́гии Міністэ́рства геало́гіі;

Министе́рство гражда́нской авиа́ции Міністэ́рства грамадзя́нскай авія́цыі;

Министе́рство здравоохране́ния Міністэ́рства ахо́вы здаро́ўя;

Министе́рство иностра́нных дел Міністэ́рства заме́жных спраў;

Министе́рство культу́ры Міністэ́рства культу́ры;

Министе́рство лесно́й промы́шленности Міністэ́рства лясно́й прамысло́васці;

Министе́рство медици́нской промы́шленности Міністэ́рства медыцы́нскай прамысло́васці;

Министе́рство монта́жных и специа́льных строи́тельных рабо́т Міністэ́рства манта́жных і спецыя́льных будаўні́чых рабо́т;

Министе́рство металлурги́и Міністэ́рства металу́ргіі;

Министе́рство морско́го фло́та Міністэ́рства марско́га фло́ту;

Министе́рство нефтяно́й и га́зовой промы́шленности Міністэ́рства на́фтавай і га́завай прамысло́васці;

Министе́рство оборо́нной промы́шленности Міністэ́рства абаро́ннай прамысло́васці;

Министе́рство оборо́ны Міністэ́рства абаро́ны;

Министе́рство о́бщего машинострое́ния Міністэ́рства агу́льнага машынабудава́ння;

Министе́рство путе́й сообще́ния Міністэ́рства шляхо́ў зно́сін;

Министе́рство радиопромы́шленности Міністэ́рства радыёпрамысло́васці;

Министе́рство ры́бного хозя́йства Міністэ́рства ры́бнай гаспада́ркі;

Министе́рство свя́зи Міністэ́рства су́вязі;

Министе́рство станкострои́тельной и инструмента́льной промы́шленности Міністэ́рства станкабудаўні́чай і інструмента́льнай прамысло́васці;

Министе́рство строи́тельства предприя́тий нефтяно́й и га́зовой промы́шленности Міністэ́рства будаўні́цтва прадпрые́мстваў на́фтавай і га́завай прамысло́васці;

Министе́рство судострои́тельной промы́шленности Міністэ́рства суднабудаўні́чай прамысло́васці;

Министе́рство торго́вли Міністэ́рства га́ндлю;

Министе́рство тра́нспортного строи́тельства Міністэ́рства тра́нспартнага будаўні́цтва;

Министе́рство тяжёлого машинострое́ния Міністэ́рства ця́жкага машынабудава́ння;

Министе́рство у́гольной промы́шленности Міністэ́рства ву́гальнай прамысло́васці;

Министе́рство фина́нсов Міністэ́рства фіна́нсаў;

Министе́рство хими́ческой и нефтя́ной промы́шленности Міністэ́рства хімі́чнай і на́фтавай прамысло́васці;

Министе́рство электро́нной промы́шленности Міністэ́рства электро́ннай прамысло́васці;

Министе́рство электротехни́ческой промы́шленности и приборострое́ния Міністэ́рства электратэхні́чнай прамысло́васці і прыборабудава́ння;

Министе́рство энерге́тики и электрифика́ции Міністэ́рства энерге́тыкі і электрыфіка́цыі;

Министе́рство юсти́ции Міністэ́рства юсты́цыі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)