◎ Пышы́ ’калючыя вырасты на раслінах, калючкі’ (Ласт.). Ад пышыцца ’надувацца, надзімацца’ (гл.), г. зн. ’растапырвацца’; не выключана метатэза з шыпы́ ’калючкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ракато́рхацца ’разварушыцца, расшавяліцца’ (Ласт.: рус. разбодриться). Дээтымалагізацыя ў выніку страты словаўтваральнай структуры, звязанай з гутарковым “паглынаннем” фіналі прэфікса, параўн. раскату́рхаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ско́чка ‘блыха’ (ТСБМ, Ласт., Сцяшк., Бір. дыс., Байк. і Некр., Жд. 1, Сержп. Прымхі). Да скочыць, скакаць, з суф. ‑к(а).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёдні ‘сёння’ (Гарэц., Ласт., Ян., Мат. Гом.), сёдне ‘тс’ (Сл. Брэс.), ся́дні ‘тс’ (Нас.). Гл. сёння; форма без асіміляцыі д > н.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тачо́к ’пляцоўка, узвышанае і роўнае месца’ (Ласт.), ’ток (глінабітная пляцоўка)’ (чавус., карм., ЛА, 4), ’катух’ (брэсц., Нар. сл.). Да ток 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трафарэ́т ‘шаблон, узор’ (ТСБМ), трафарэ́тка ‘тс’ (ТСБМ, Ласт.). У аснове слоў запазычанае італ. traforetto ад traforare ‘свідраваць, праколваць’ (ЕСУМ, 5, 624).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раўда́нь, раўдо́нь ’нізкі, роўны і шырокі бераг ракі, абалонь’ (Ласт.). Няясна; магчыма ў выніку перастаноўкі зычных з раўнадзь ’раўніна’. Гл. раўнядзь, роўнядзь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ске́псціць ‘схібіць, памыліцца’, ске́псьціцца ‘блажэць, пагаршацца’ (Ласт., Некр. і Байк.), ске́псіцца ‘сапсавацца’ (Касп.), ске́пціцца ‘тс’ (карэліц., Нар. словатв.). Да кепскі, кепска (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сузо́к ’мыс’ (Ласт.). Рус. пск., цвяр. сузо́к ’мыс’. Да уз‑ (гл. вузкі) з прыст. с‑ і суф. ‑ок. Параўн. суга ’тс’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сы́здалі ’здалёк, здалёку’, сы́здаль ’у далечыні, далёка’ (Ласт.). Утворана першапачаткова шляхам зліцця ў адно слова спалучэння ⁺съ издали, параўн. рус. и́здали ’здалёку’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)