То́ючыся, то́ючысь ’рабіць што-небудзь таемна’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр.). Да таі́цца (гл.). Аб мене а > о гл. Карскі 1, 94–102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Агу́ндыр ’сабака (лаянка), сабачы сын’ (Бяльк.). Слова запазычана з ідыш а hund der. Гл. Вінэр, ЖС, 1, 1895, 58; Карскі, Белорусы, 172. Гл. цугундыр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асе́лішча ’сяліба’ (БРС, абл., КТС). Суфіксальнае ўтварэнне ад дзеяслова асялі́ць, асялі́цца; суф. ‑ішча < ище ў значэнні месца дзеяння (Карскі 2-3, 39). Гл. сяло.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маладча́й — лекавая расліна (Мінск, в. Сляпянка, КЭС). Да малачай (гл.). Аб пераходзе чч > дч (тч) гл. Карскі, 1, 387–388, а таксама наступнае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ніцака́ ’ніц, тварам уніз’ (Ян.). Тое, што і ніці (гл.) з «пустой» часціцай ‑ка, якая не дадае «ніякага асаблівага адцення» (Карскі 2-3, 68).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паўсю́дых ’усюды’ (Нас.). Да па‑ (гл.) і ўсюдых. У апошнім канчатак ‑ых — гэта форма Р. скл. мн. ліку слова ўсюды (гл. Карскі, 1, 67).⇉^
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пля́ўка ’п’яўка’ (стаўба карэл і ц., З нар. сл.; карэл і ц., Нар. лекс.). Да п’яўка (гл.). Аб мене -/- > -у/ — гл. Карскі, 1, 303.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рабзо́н (рябзон) ’рабы чалавек’ (Стан.), рябзо́нка ’рабая жанчына’ (Нас.). Ад рабы (гл.), суфікс ‑он‑ (Карскі 2-3, 29) з няясным (экспрэсіўным?) нарашчэннем ‑з‑ (< *рабза).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свінапро́л ‘нейкая трава’ (себеж., Мат.). Складанае слова, дзе першая частка выводзіцца з свіны (гл.) і характарызуе другую частку няяснага паходжання (Карскі 2-3, 100).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́нец ’падкладка з войлаку пад хамут’ (Федар. 7). Да лямец (гл.) (Турска, гл. Федар. 7, 243). Аб пераходзе м > н гл. Карскі, 1, 328–329.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)