до́брый в разн. знач. до́бры;
до́брые глаза́ до́брыя во́чы;
до́брое де́ло до́брая спра́ва;
до́брые изве́стия до́брыя ве́сткі;
до́брый знако́мый до́бры знаёмы;
лю́ди до́брые уст., нар.-поэт. лю́дзі до́брыя;
оста́вить о себе́ до́брую па́мять разг. пакі́нуць аб сабе́ до́брую па́мяць;
до́брое у́тро до́брай ра́ніцы;
до́брый день до́бры дзень;
до́брой но́чи дабра́нач, до́брай но́чы;
бюро́ до́брых услу́г бюро́ до́брых паслу́г;
◊
лю́ди до́брой во́ли лю́дзі до́брай во́лі;
будь добр будзь ла́ска́вы, зрабі́ ла́ску;
бу́дьте добры́ бу́дзьце ла́ска́вы, зрабі́це ла́ску;
чего́ до́брого чаго́ до́брага;
до́брый ге́ний до́бры ге́ній;
в до́брый час у до́бры час.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Лімянто́вы ’добры’ (Юрч. Фраз. 2). Не зусім яснае слова./Відаць, яго можна звязаць са ст.-бел. ляментацыя ’плач, элегія’ (з XVII ст.), ляменть ’лямант’, вылучыўшы для прыметніка значэнне ’спачувальны, спагадлівы’, якое змянілася ў ’добры’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уда́лы, -ая, -ае.
1. Які завяршаецца ўдачай; удачны, паспяховы.
Удалая паездка.
2. Вельмі добры, які адпавядае патрабаванням; правільны.
Выбраць у. ход.
3. Здатны на ўсё; спрытны, умелы.
Удалая гаспадыня.
4. Смелы, адважны; хвацкі.
У. хлопец.
|| наз. уда́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фа́йны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Добры, першасортны. [Гаспадар:] — Файныя парасяткі і дзешава купіў. Прокша. // Добры, прыгожы. [Адэля:] — Віцька твой прыходзіў. Цяпер ведаю, навошта ўвесь час яго хавала ад мяне! Файны хлопец. Савіцкі. — А якая ў цябе брошка файная, — зноў напіўся Косцік да Раі. Арабей.
[Ням. fein — першага сорту, далікатны]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замеча́тельный надзвыча́йны, надзвы́чай до́бры, цудо́ўны, выда́тны; (славный — ещё) сла́ўны; (заслуживающий внимания) ва́рты ўва́гі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
боршч, баршчу́, м.
Вадкая страва, прыгатаваная з буракоў і іншай агародніны.
Апетытны б.
|| ласк. баршчо́к, -шчку́, м. і бо́ршчык, -у, м.
Добры баршчок, ды малы гаршчок (з нар.). Хлопчыку — раз хлеба, два разы боршчыку (з нар.).
|| прым. баршчо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сумне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Няўпэўненасць у праўдзівасці чаго-н., адсутнасць веры ў каго-, што-н.
Няма сумнення, што ўраджай будзе добры.
2. Замінка, непаразуменне, што ўзнікае ў працэсе вырашэння якога-н. пытання.
Узнікае с. наконт тэрміну завяршэння будаўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
захмяле́лы, ‑ая, ‑ае.
Які захмялеў; ап’янелы. Выпілі, вядома, барыш. Захмялелы Ян стаў добры і гаваркі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куліна́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяліст па кулінарыі (у 1 знач.); вопытны, умелы повар.
2. Чалавек, які добра і смачна гатуе розныя стравы.
Добры к.
|| ж. куліна́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.
|| прым. куліна́рскі, -ая, -ае.
Кулінарская работа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дабраду́шны, ‑ая, ‑ае.
Добры, лагодны, прыхільны да людзей. Дабрадушны чалавек. // Які выражае дабрадушнасць. Дабрадушная ўсмешка. Дабрадушны твар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)