караме́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.
1. зб. Гатунак цвёрдых цукерак, ледзянцовых ці з начынкай.
Ледзянцовая к.
2. Палены цукар для падфарбоўвання кандытарскіх вырабаў.
3. Падпражаны солад для падфарбоўвання піва.
|| прым. караме́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
налі́ў, -лі́ву, м.
1. гл. наліць.
Н. бензіну ў цыстэрны.
2. Ступень напоўненасці чаго-н. вадкасцю.
Бутэлька з няпоўным налівам.
3. Набуханне сокамі пладоў, зерня.
Н. зерня.
4. Пухліна на назе ў каня (спец.).
○
Белы наліў — гатунак ранніх яблыкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суха́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Высушаны кавалак хлеба, булкі, а таксама гатунак сухога печыва.
Пачак сухароў.
Малочныя сухары.
2. перан. Сухі (у 8 знач.), нячулы чалавек (разм.).
Не чалавек, а с.
|| прым. суха́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Віслу́ха ’гатунак ігрушы’ (Бес.). Да віслы (гл.). Утворана пры дапамозе экспрэсіўнага суф. ‑ух‑а. Параўн. серб.-харв. вису́љак ’гатунак ігрушы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ру́банец ’гатунак моцнага самасаду’, ру́банка ’гатунак прывазнога тытуню’ (ТС). Ад рубаць ’сячы’ < *rǫbati ’тс’ (гл. руб). Параўн. ляжанец ’абложная зямля’, перебіранец ’від посцілкі’; нюханка ’від табакі’, сечанка ’сечка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сапежы́нка ’гатунак грушы’ (Нас.), сапяжа́нка ’тс’ (Касп., Сцяшк. Сл.). Польск. sapieżanka ’тс’. Ад імя князя Сапегі, з садоў якога паходзіў гэты гатунак груш (Нас., 573; Дарашэўскі, 8, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мульта́н 1, ‑у, м.
Баваўняная варсістая тканіна. Маня паднесла свякрусе мультану на плацце, а свёкру корту на рубашку. Васілевіч.
[З фр. molleton.]
мульта́н 2, ‑у, м.
Гатунак тытуню. — Давай, Карпавіч, закурым яшчэ па адной. Вельмі ўжо смачны твой мультан. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́ркіш ’гатунак ячменю’ (Мядзв.). Гл. оркіш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Арша́ўка ’гатунак бульбы’ (Янк. I). Гл. варшаўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Варша́ўка ’гатунак бульбы’ (Янк. I, Шатал.). Мабыць, першапачаткова «варшаўская бульба». Параўн. укр. мазурки ’гатунак бульбы’, польск. дыял. warszawiaki ’тс’ (Карловіч, 6, 73).
Ва́ршаўка ’атора; машына для ачысткі ад мякіны змалочанага зерня’ (Янк. Мат.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)