прадырыжы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
1. Дырыжыруючы, правесці выкананне якога‑н. музычнага твора, опернага ці балетнага спектакля. Прадырыжыраваць спектакль.
2. і без дап. Дырыжыраваць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лега́та,
1. нескл., н. У музыцы — плаўны, звязны пераход ад аднаго гуку да другога; плаўнае выкананне. Знак легата.
2. прысл. Звязна, не адрываючы адной ноты ад другой.
[Іт. legato — звязна.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Іспра́ва ’папраўка, выпраўленне’, ’выкананне’ (Нас.). Рус. дыял. испра́ва ’папраўка’ (Даль), перм. ’папраўленне абставін жыцця’ (СРНГ). Узыходзяць да ст.-рус. исправа (XII ст., са значэннем ’выпраўленне, папраўка’ з 1626 г.) ад исправити < ст.-слав. исправити (калька ст.-грэч. κατ‑ορθόω, дзе κατ‑ис‑ὁρθόω‑правлѭ), гл. Шанскі, 2, I, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неадкла́дны
1. неотло́жный;
~ная медыцы́нская дапамо́га — неотло́жная медици́нская по́мощь;
2. неме́дленный, безотлага́тельный, незамедли́тельный, сро́чный;
~нае выкана́нне — неме́дленное (безотлага́тельное, незамедли́тельное, сро́чное) исполне́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зако́ннасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць законнага; адпаведнасць закону (у 1 знач.). Законнасць пастановы. Законнасць патрабаванняў.
2. Няўхільнае выкананне законаў усімі дзяржаўнымі органамі, грамадскімі арганізацыямі, службовымі асобамі і грамадзянамі. Сацыялістычная законнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суме́шчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сумясціць.
2. у знач. прым. Разлічаны на адначасовае выкананне чаго‑н. Сумешчаны графік. // Які аб’ядноўвае ў сабе элементы розных збудаванняў. Сумешчаны санвузел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выкана́ўчы, -ая, -ае.
1. Які ажыццяўляе выкананне рашэнняў, пастаноў заканадаўчых органаў, практычна кіруе чым-н.
Выканаўчая ўлада.
В. камітэт.
В. ліст (дакумент, па якім ажыццяўляецца судовае рашэнне).
2. Які мае адносіны да выканаўцы — да таго, хто выступае з выкананнем якога-н. мастацкага твора.
Індывідуальная выканаўчая манера.
|| наз. выкана́ўчасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інтана́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Рытміка-меладычны лад мовы, чаргаванне павышэнняў і паніжэнняў тону голасу пры вымаўленні.
Пытальная і.
Апавядальная і.
2. Харакгар вымаўлення, які выражае пачуцці таго, хто гаворыць.
Сардэчная і.
Аратарскія інтанацыі.
3. Дакладнае па вышыні выкананне ўсіх музычных гукаў.
Фальшывая і.
|| прым. інтанацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
запазні́цца, -пазню́ся, -по́знішся, -по́зніцца; зак.
1. Прыбыць пазней, чым трэба, або наступіць са спазненнем.
Поезд запазніўся.
Вясна запазнілася.
2. Затрымаўшыся, прабыць дзе-н. да позняй пары.
З. на рабоце.
3. з чым, з інф. і без дап. Зацягнуць выкананне чаго-н., зрабіць што-н. пазней, чым трэба.
З. з сяўбой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
старшынёўства, ‑а, н.
Выкананне абавязкаў старшыні; пасада старшыні. У тыя часы райкалгассаюзы праводзілі вялікую работу па калектывізацыі, і Івану Міхайлавічу вельмі спатрэбіўся практычны вопыт, набыты за час старшынёўства ў камуне. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)