стры́жка ж., в разн. знач. стри́жка;
с. валасо́ў — стри́жка воло́с;
мо́дная с. — мо́дная стри́жка;
с. купо́наў — стри́жка купо́нов
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Настабу́рчаны ’непрыгладжаны, непаслухмяны (адносна валасоў)’ (ваўк., Сцяшк. МГ), настабу́рчыцца ’натапырыцца’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Гл. стабарчи ’старчма, старчаком’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́смы ’пасмы валасоў’ (ТСБМ, Нік. Напаў., Яруш., Мат. Гом.). Укр. косм, рус. космы ’тс’, ст.-рус. космъ ’пасма валасоў’, балг. косъм ’волас’, макед. косма, славен. kósma ’тс’, польск. kosm ’пасма валасоў’, чэш. kosm ’тс’, в.-луж. kosm ’волас’. Прасл. kosmъ было ў апошні час супастаўлена (Кноблах і Трубачоў, Эт. сл., 11, 147) са ст.-грэч. κόσμος ’парадак, аздабленне’. У сувязі з гэтым паўстае пытанне аб ідэнтычным паходжанні ст.-грэч. κόμη ’валасы’ (*kosma > *komā там жа). Менш надзейная сувязь з прасл. kosa з далучэннем функцыянальна няяснага фарманта ‑m‑. Гл. SP, 2, 13.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кераці́н, ‑у, м.
Бялковае рэчыва, якое змяшчае вялікую колькасць серы і з’яўляецца састаўной часткай эпідэрмісу скуры, ногцяў, валасоў і інш.
[Ад грэч. kéras — рог.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэрсць, -і, ж.
1. Валасяное покрыва жывёл.
Гладкая ш.
Валіць ш. (рыхтуючы да апрацоўкі, узбіваць, збіваць).
2. Пража з такіх валасоў.
Вязаць шкарпэткі з шэрсці.
3. Тканіна з такой пражы.
Сукенка з шэрсці.
|| прым. шарсцяны́, -а́я, -о́е (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́са¹, -ы, мн. -ы, рас, ж.
Група людзей, якая склалася гістарычна на пэўнай тэрыторыі, аб’яднаная агульнасцю спадчынных фізічных адзнак (колерам скуры, вачэй, валасоў, формай чэрапа), абумоўленых супольнасцю паходжання і першапачатковага рассялення.
Белая р.
Жоўтая р.
Мангалоідная р.
Негроідная р.
|| прым. ра́савы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
завіто́к, ‑тка, м.
1. Завітая пасма валасоў; локан. З-пад кепкі выбіліся завіткі густых валасоў і паўкружжам ляглі на лоб. Карпаў.
2. Што‑н. у форме спіралі, закручанай лініі. У высях недзе Ракоча, кружыць самалёт.. І ён то серп, то дужку цягне, То піша спрытны завіток. Колас. // Віток спружыны, спіралі і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзяці́на, ‑ы, м.
Разм. Пра рослага, здаровага хлопца. Гэта быў высачэзны .. дзяціна, з вузкім прадаўгаватым тварам і чорнай грывай валасоў. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папільётка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Кавалачак паперы (або тканіны), па якую пакручваюць пасмы валасоў пры халодная завіўцы.
[Ад фр. papillote.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жучо́к ’шпілька для валасоў’ (валож., Жд.). Сем. перанос памянш. жучо́к (гл. жук 1) паводле функцыі: захватвае валасы, як лапкі жука.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)