Verbum

ВІЗАЖЫ́СТ

(ад франц. visage твар, аблічча),

дызайнер або мастак па макіяжы.

т. 4, с. 145

КУР’ЁЗ

(ад франц. curieux, curieuse забаўны, цікавы),

недарэчны выпадак, смешнае здарэнне.

т. 9, с. 49

ВЕСТ-І́НДСКАЯ КАМПА́НІЯ Французская

(франц. Compagnie des Indes orientales),

гандлёвая кампанія ў 1664—74. Створана па ініцыятыве фінансіста Ж.Б.Кальбера з мэтай падтрымкі франц. гандлю і каланізацыі Паўн. Амерыкі і Зах. Афрыкі. Садзейнічала засяленню Канады. Не вытрымала канкурэнцыі з англічанамі і галандцамі.

т. 4, с. 117

ГЕ́НРЫХ НАВА́РСКІ

(Henri de Navarre),

гл. Генрых IV у арт. Генрых (франц.).

т. 5, с. 160

ВАКА́НСІЯ

(франц. vacance ад лац. vacans які пустуе, свабодны),

свабодная (незамешчаная) службовая пасада.

т. 3, с. 463

ВАЛЬВА́ЦЫЯ

(ад франц. évaluation ацэнка),

вызначэнне каштоўнасці, вартасці замежнай валюты ў нацыянальнай грашовай адзінцы.

т. 3, с. 490

ГАВО́Т

(франц. gavotte),

1) старадаўні франц. нар. танец, напачатку карагодны. Муз. памер $\frac{4^{}}{4}$ ці $\frac{2^{}}{2}$, тэмп умераны. Музыка гавота светлая, вытанчаная, часам з наіўна-пастаральным, радзей урачыстым адценнем. Вядомы з 16 ст. У 17—19 ст. прыдворны танец, грацыёзны і нярэдка манерны. Вядомы і цяпер у франц. правінцыі (асабліва ў Брэтані).

2) Частка інстр. сюіты (у музыцы І.С.Баха, Г.Ф.Гендэля і інш.), радзей самаст. п’еса. У оперу і балет уведзены Ж.Б.Люлі. Класічныя ўзоры гавота стварылі Ж.Ф.Рамо, К.В.Глюк, П.Чайкоўскі, А.Глазуноў, С.Пракоф’еў.

т. 4, с. 417

АНТРЭПРЫ́ЗА

(франц. entreprise),

прыватнае відовішчнае прадпрыемства (тэатр, цырк і інш.), якое створана і ўзначальваецца антрэпрэнёрам.

т. 1, с. 394

БУДУА́Р

(франц. boudoir),

невялікі гасціны пакой інтымнага характару. Прызначаўся для прыёму найб. блізкіх сяброў і знаёмых. Узнік у пач. 18 ст. ў франц. мастацтве інтэр’ера і стаў неад’емным элементам палацавага ўбранства часоў ракако і класіцызму. Яго абсталёўвалі ўтульнай мэбляй (крэслы, софы, столікі, бюро), упрыгожвалі жывапіснымі палотнамі сентыментальна-эратычнага характару.

т. 3, с. 316

ГАЛІЦЫ́ЗМ

(франц. gallicisme ад лац. gallicus гальскі),

слова ці выраз, якія перайшлі ў бел. мову з французскай як запазычанні, у т. л. ў выглядзе словаўтваральных, семантычных або сінтаксічных ка́лек. Большасць галіцызмаў пранікла ў бел. мову праз рус. або польскую. Для старабел. перыяду характэрны франц. словы, якія замацаваліся ў выніку польскага лексічнага ўздзеяння. Яны адлюстраваліся ў пісьмовых помніках 2-й пал. 16—17 ст., калі польскі ўплыў на бел. мову быў найб. моцны (напр., «візіт», «канвой», «парфума», «пашпорт», «сервета»). Асабліва адчувальны франц. лексічны струмень у старабел. ваен. лексіцы: «бандолеть», «дракгун», «карабин», «мушкет», «пистолет», «форт» і інш. Большасць старых галіцызмаў захавалася да нашага часу. У пач. 18 ст. лексемы франц. паходжання траплялі ў бел. мову праз пасрэдніцтва рускай («гринадер», «сержант»).

А.М.Булыка.

т. 4, с. 464