Verbum

ВЯЛІ́КІЯ МАГО́ЛЫ,

дынастыя правіцеляў у Індыі ў 1526—1858. Засн. Бабурам

[1526—30],

які паходзіў з Магалістана (адсюль назва «Маголы», Вялікімі Маголамі іх называлі еўрап. падарожнікі 17 ст.) і ўтварыў дзяржаву Магольская імперыя. Найб. значныя прадстаўнікі: Акбар [1556—1605], Джахангір [1605—27], Шах-Джахан [1627—58], Аўрангзеб [1658—1707]. Дзяржава Вялікіх Маголаў была цэнтралізаванай феад. манархіяй. У 17 ст. займала б.ч. Індыі і Паўд.-Усх. Афганістан. Пасля смерці Аўрангзеба (1707) распалася на шэраг асобных дзяржаў, і Вялікія Маголы валодалі фактычна толькі г. Дэлі і суседнімі раёнамі. У 1803 Дэлі захапілі англічане. Фармальна Вялікімі Маголамі лічыліся правіцелямі Індыі да скасавання дынастыі ў 1858 англ. ўладамі.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ НЯСТА́НАВІЧЫ,

вёска ў Нястанавіцкім с/с Лагойскага р-на Мінскай вобл. Цэнтр калгаса. За 45 км ад Лагойска, 86 км ад Мінска, 59 км ад чыг. ст. Крывічы. 102 ж., 52 двары (1996). Брацкая магіла сав. воінаў.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ АЗЁРКІ,

вёска ў Мастоўскім р-не Гродзенскай вобл. Азёркаўскага с/с і калгаса. За 33 км ад г. Масты, 93 км ад Гродна, 23 км ад чыг. ст. Зэльва. 484 ж., 173 двары (1996). Сярэдняя школа, клуб, аддз. сувязі.

т. 4, с. 387

ВЯЛІ́КІЯ ДЗЯРЖА́ВЫ,

тэрмін, прыняты для абазначэння найб. магутных і ўплывовых у міжнар. палітыцы дзяржаў свету. Пасля 2-й сусв. вайны да Вялікіх дзяржаў адносяць пастаянных членаў Савета Бяспекі ААН: Вялікабрытанію, ЗША, Кітай, Расію (правапераемніца СССР) і Францыю. Гл. таксама «Вялікая сямёрка».

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ НЯМКІ́,

вёска ў Веткаўскім р-не Гомельскай вобл., на р. Беседзь. Цэнтр сельсавета і саўгаса. За 46 км на ПнУ ад г. Ветка, 68 км ад Гомеля. 573 ж., 252 двары (1996). Сярэдняя школа, Дом культуры, б-ка, аддз. сувязі.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ СЛАВЕ́НІ,

вёска ў Шклоўскім р-не Магілёўскай вобл. Цэнтр Славенскага с/с і калгаса. За 13 км на ПнУ ад г. Шклоў, 43 км ад Магілёва, 15 км ад чыг. ст. Шклоў. 144 ж., 78 двароў (1996). Дом культуры.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ ЛУ́КІ,

вёска ў Баранавіцкім р-не Брэсцкай вобл. Цэнтр сельсавета і саўгаса. За 15 км на Пд ад г. Баранавічы, 216 км ад Брэста, 10 км да чыг. ст. Русіно. 478 ж., 209 двароў (1996). Сярэдняя школа, клуб, б-ка, камбінат быт. абслугоўвання, аддз. сувязі. Царква.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ ЛУ́КІ,

горад у Расіі, цэнтр раёна ў Пскоўскай вобл., на р. Ловаць. Вядомы з 1166. 115,6 тыс. ж. (1994). Чыг. вузел. Аэрапорт. Машынабудаванне (тарфяныя машыны, радыё- і высакавольтная апаратура, электрабыт. прылады, акумулятары і інш.), лёгкая, дрэваапр., харч. прам-сць. Ін-ты: с.-г., фізкультуры і інш. Краязнаўчы музей.

т. 4, с. 388

ВЯЛІ́КІЯ МАТЫКА́ЛЫ,

вёска ў Брэсцкім р-не. Цэнтр Матыкальскага с/с і саўгаса-камбіната. За 18 км на ПнЗ ад г. Брэст, 2 км ад чыг. ст. Матыкалы. 2213 ж., 704 двары (1996). Сярэдняя і муз. школы, Дом культуры, б-ка, амбулаторыя, аптэка, камбінат быт. абслугоўвання, аддз. сувязі.

т. 4, с. 388