Verbum

БЛЕД

(Bled),

горнакліматычны курорт у Славеніі. На ПнЗ ад г. Любляна, на беразе аднайм. возера каля падножжа Юлійскіх Альпаў. Развіваецца з 19 ст. Кліматалячэнню (хваробы печані, нырак, органаў стрававання, анеміі і інш.) спрыяюць крыніцы цёплых мінер. водаў, умерана кантынентальны клімат, выключна чыстае паветра, ахаванасць курорта ад халодных вятроў.

т. 3, с. 189

ВЯЛІ́КАЕ МЯДЗВЕ́ДЖАЕ ВО́ЗЕРА

(Great Bear Lake),

возера на ПнЗ Канады. Пл. 30,2 тыс. км², даўж. каля 280 км, глыб. да 137 м. Берагі высокія, скалістыя, парослыя пераважна хвойнымі лясамі. Сцёк па р. Вял. Мядзведжая ў р. Макензі. Суднаходства. Рыбалоўства. Радовішча уранава-радыевай руды. Парты: Порт-Радый, Форт-Франклін.

т. 4, с. 367

ВЯЛІ́КІ АЎСТРАЛІ́ЙСКІ ЗАЛІ́Ў

(Great Australian Bight),

заліў у Індыйскім ак., каля паўд. берагоў Аўстраліі і в-ва Тасманія. Пл. 1335 тыс. км². Глыб. да 5670 м. Ва ўсх. ч. — залівы Спенсер і Сент-Вінсент. Значны в-аў Кенгуру. Прылівы мяшаныя і сутачныя (да 3,6 м). Буйны порт — Адэлаіда.

т. 4, с. 383

ВЯСНЯ́НКА,

радовішча пясчана-жвіровага матэрыялу каля в. Ліцвінкава Лагойскага р-на Мінскай вобл. Паклад звязаны з канцова-марэннымі ўтварэннямі сярэднеплейстацэнавага зледзянення. Разведаныя запасы больш за 36 млн. м³. Магутнасць карыснай тоўшчы 5—21 м, ускрышы 0,2—10,5 м. Жвір і пясок прыдатныя для буд. работ. Распрацоўваецца з 1966.

А.П.Шчураў.

т. 4, с. 402

ГАЙ

(Gaius),

рымскі юрыст, пісьменнік 2 ст. Біяграфічных звестак не захавалася. Дакладна вядома, што ў часы імператара Адрыяна ён выкладаў права, сістэматызаваў рым. рабаўладальніцкае права і распрацоўваў каментарыі. Яго гал. твор «Інстытуцыі» (настаўленні; каля 161) атрымаў паводле рым. закону 426 абавязковую юрыд. сілу і ўвайшоў у Кодэкс Юстыніяна.

т. 4, с. 436

ГА́НДАК,

рака ў Непале і Індыі, правы прыток Ганга. Даўж. 650 км, пл. бас. 44,3 тыс. км². Пачынаецца ў Гімалаях, цячэ пераважна па Інда-Гангскай раўніне. Сярэдні расход вады каля 800 м³/с. Летам частыя навадненні. Выкарыстоўваецца на арашэнне. Суднаходная ў ніжнім цячэнні. У вусці — г. Хаджыпур (Індыя).

т. 5, с. 22

ГАНСА́ЛВІШ

(Goncąlves) Нуну (каля 1425—92),

партугальскі жывапісец. У 1450—71 каралеўскі мастак. Яму прыпісваюць самы значны помнік партуг. мастацтва 15 ст. «Алтар св. Вінцэнта». Манум. характар кампазіцыі, тып алтара і манера пісьма сведчаць пра знаёмства яго аўтара з творамі Я. ван Эйка і інш. нідэрл. майстроў 15 ст.

т. 5, с. 30

ГАРЫЧО́ЎСКАЯ ЛЕСАПІ́ЛЬНА-ФАНЕ́РНА-МЭ́БЛЕВАЯ ФА́БРЫКА Дзейнічала на Беларусі ў 1894—99 ва ўрочышчы Гарычоўка Гомельскага пав.

(цяпер каля в. Чорнае Рэчыцкага р-на). Вырабляла венскую мэблю. Мела паравую машыну і паравы кацёл (1895),

паравы рухавік (1898). Працавала да 62 рабочых (1898). У 1899 выраблена прадукцыі на 50 тыс. руб.

т. 5, с. 77

ГІ́РМАНТАЎЦЫ,

вёска ў Баранавіцкім р-не Брэсцкай вобл., каля вытокаў р. Мышанка. Цэнтр сельсавета. За 32 км на ПнЗ ад г. Баранавічы, 233 км ад Брэста, 10 км ад чыг. ст. Мордычы. 360 ж., 146 двароў (1996). Сярэдняя і дапаможная школы, Дом культуры, б-ка, амбулаторыя, аддз. сувязі.

т. 5, с. 263

ГРУ́ДЗЁНДЗ

(Grudziądz),

горад на Пн Польшчы, у Тарунскім ваяв. Каля 110 тыс. ж. (1994). Чыг. вузел, порт на р. Вісла. Гумавая, харч. прам-сць, с.-г. машынабудаванне, металаапрацоўка. Тэатр, музей. Арх. помнікі: гатычны (14 ст.) і барочныя (17,18 ст.) касцёлы, фрагменты гар. муроў (14 ст.) і ўмацаванняў (18 ст.).

т. 5, с. 453