Verbum

ВАЛО́НЫ,

народ у Бельгіі (каля 3,9 млн. чал.). Жывуць таксама ў Францыі, ЗША і інш. Агульная колькасць 4,1 млн. чал. (1987). Гавораць на валонскім дыялекце французскай мовы. Паводле рэлігіі католікі.

т. 3, с. 485

АЧА́Х,

ачэ, ачынцы, народ у Інданезіі, на Пн в-ва Суматра. Каля 2,63 млн. чал. Жывуць таксама ў Малайзіі. Агульная колькасць 2,64 млн. чал. (1987). Мова інданезійскай галіны. Вернікі — мусульмане-суніты.

т. 2, с. 164

АСІРЫ́ЙЦЫ,

айсоры (саманазва атураі), народ у краінах Б.Усходу, ЗША, краінах СНД і інш. 345 тыс. чал. (1983), у краінах СНД 25 тыс. чал. (1979). Гавораць на асірыйскай мове. Вернікі пераважна нестарыяне.

т. 2, с. 33

АЛТА́ЙЦЫ

(у 1922—48 наз. таксама айротамі),

народ у Рэспубліцы Алтай. 60 тыс. чал. (1979). Падзяляюцца на этнагр. групы: алтай-кіжы, тэленгіты, тэлесы, тэлеуты, тубалары, чалканцы, кумандзінцы. Гавораць на алтайскай мове.

т. 1, с. 268

АДЫГЕ́ЙЦЫ

(саманазва адыге),

народ у Адыгеі. 95,4 тыс., у інш. рэгіёнах Рас. Федэрацыі і краінах СНД 125 тыс. чал. (1989). Жывуць таксама ў Турцыі і араб. краінах. Гавораць на адыгейскай мове. Паводле веравызнання мусульмане-суніты.

т. 1, с. 141

БЕЛУ́ДЖЫ

(саманазва балуч),

народ у Пакістане (3,3 млн. чал.) і Іране (больш за 1 млн. чал., 1987). Жывуць таксама ў Афганістане, Туркменіі і Таджыкістане (19 тыс. чал., 1979) і араб. краінах. Гавораць на белуджскай мове. Паводле рэлігіі мусульмане-суніты.

т. 3, с. 81

БУШМЕ́НЫ

(галанд. bosjesman літар. лясны чалавек),

народ, карэннае насельніцтва Паўд. і Усх. Афрыкі. Качуюць у пустынях Калахары, Наміб і суседніх раёнах, куды выцеснены ў 16—19 ст. народамі банту. Каля 75 тыс. чал. (1983). Адносяцца да бушменскай расы. Карыстаюцца бушменскімі мовамі. Захоўваюць традыц. Вераванні.

т. 3, с. 367

БА́СКІ

(саманазва эўскалдунак),

народ у Іспаніі (правінцыі Навара, Гіпускаа, Біская, Алава), Францыі (дэпартамент Ніжнія Пірэнеі), а таксама ў Лац. Амерыцы (эмігранты). Агульная колькасць 1,09 млн. чал. (1987), у тым ліку 800 тыс. у Іспаніі і 130 тыс. у Францыі. Гавораць на баскскай мове. Паводле веравызнання — католікі. Гл. таксама Баскаў краіна.

т. 2, с. 341

АГІНА́ЛЬДА

(Aguinaldo) Эміліо (22.3.1869—6.2.1964),

філіпінскі паліт. дзеяч. Узначальваў антыіспанстае паўстанне 1896—97. З 1897 кіраўнік урада, у час амерыкана-філіпінскай вайны 1899—1901 прэзідэнт Філіпінскай рэспублікі. У 1901 узяты ў палон амер. войскамі; заклікаў народ спыніць супраціўленне. У 1942—44 чл. марыянетачнай Дзярж. рады, створанай на Філіпінах японскімі акупантамі.

т. 1, с. 74

ВАХТА́НГ І Гаргасал

(?—502),

цар Іберыі (Картлі). Змагаўся за цэнтралізацыю дзярж. улады. Пры ім перабудаваны Тбілісі для перанясення сюды сталіцы з Мцхеты. Вёў працяглую барацьбу з сасанідскім Іранам за незалежнасць Картлі. У 484 узначаліў вялікае антысасанідскае паўстанне грузінаў і армян. Празваны персамі Гаргасалам — «Воўчай галавой» за тое, што насіў шлем з такой выявай. Забіты ў баі з персамі. Груз. народ склаў пра яго песні і вершы.

т. 4, с. 46