Verbum

парадак,

біялагічная таксанамічная катэгорыя.

т. 12, с. 82

род,

катэгорыя біялагічнай класіфікацыі.

т. 13, с. 392

трыба,

прамежкавая катэгорыя паміж падсямействам і родам.

т. 15, с. 542

старшына,

катэгорыя службовых асоб у казацкіх войсках у 16-18 ст.

т. 15, с. 164

стральцы,

катэгорыя сялян-слуг; назва воінаў ВКЛ; першае пастаяннае войска ў Расійскай дзяржаве.

т. 15, с. 197

серыя,

шэраг аднародных прадметаў, дзеянняў, вырабаў; частка вялікага кінафільма; катэгорыя дакументаў, абазначаных лічбамі або літарамі.

т. 14, с. 354

ВІЛА́НЫ

(позналац. vilani ад лац. villa сядзіба, маёнтак),

розныя катэгорыі феад.-залежнага сялянства ў краінах Зах. Еўропы ў сярэднія вякі. 1) У Францыі, Германіі, Італіі віланы былі ў параўнальна лепшым юрыд. і маёмасным становішчы, чым інш. катэгорыі сялянства (адсутнасць спадчынных асабістых павіннасцей, большая свабода ў адчужэнні надзелаў, больш шырокія магчымасці перасялення і інш.). Катэгорыя віланаў склалася тут у 9—10 ст. У 13—15 ст. тэрмін «віланы» стаў ужывацца таксама для абазначэння ўсяго сялянства.

2) У Англіі віланы — катэгорыя сялян, якія знаходзіліся ў адной з самых жорсткіх формаў феад. залежнасці (павіннасці «паводле волі лорда», цяжкая паншчына, строгае абмежаванне права пакідаць надзел і інш.). Юрыд. афармленне ін-та віланства завяршылася тут да сярэдзіны 12 ст. У 15—16 ст. віланства паступова ператварылася ў капігольд і як катэгорыя феад. залежнасці віланы ў Англіі зніклі.

т. 4, с. 157