über
1.
prp
1) (А – на пытанне «куды?», D – на пытанне «дзе?») над, паве́рх, на
die Hände ~ dem Kopf zusámmenschlagen* — залама́ць ру́кі над галаво́й
éinen Hándschuh ~ die Hand zíehen* — нацягну́ць пальча́тку на руку́
2) (a) це́раз, праз, па
~ den Hof géhen* — ісці́ праз двор
~ den Kopf stréichen* — гла́дзіць па галаве́
~ Berlín nach Léipzig fáhren* — е́хаць це́раз Берлі́н у Ле́йпцыг
3) (a) праз (пэўны час)
héute ~ zwei Wóchen — ро́ўна праз два тды́ні
ein Buch ~ Sónntag lésen* — прачыта́ць кні́гу за нядзе́лю
~ kurz óder lang — ра́на ці по́зна
4) (a) больш, бо́лей як, звыш
er ist ~ zwánzig — яму́ больш як два́ццаць (гадо́ў)
das geht ~ séine Kräfte — гэ́та звыш яго́ сіл
5) (a) аб, аба, пра
~ éinen Vórfall erzählen — раска́зваць [апавяда́ць] пра здарэ́нне
6) (D) за, над
sie sitzt ~ den Büchern — яна́ сядзі́ць над кні́гамі
7) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова:
~ den Feind síegen — перамагчы́ во́рага
~ j-n hérfallen* — напа́сці на каго́-н.
2.
adv
1) на праця́гу
die Nacht ~ — на праця́гу усёй начы́
den Wínter ~ — усю́ зіму́
2)
das Gewéhr ~! — вайск. на плячо́! (каманда)
3)
das ist mir ~ — гэ́та мне надаку́чыла [абрды́ла]
j-m ~ sein — перасяга́ць, перавыша́ць (каго-н.)
er ist mir ~ — ён ве́дае больш за мяне́, ён мяне́ перасягну́ў [перагна́ў]