clump

[klʌmp]

1.

n.

1) зьле́пак -ку m., камлы́га f., камя́к -а́ m.

a clump of ice — камлы́га лёду

a clump of earth — камя́к зямлі́

2) гра́нка f., пук -а́ m.; мала́я це́сная ку́чка

a clump of trees — ку́пка дрэ́ваў

3) ту́пат -у m., бо́ўтаньне нага́мі

2.

v.i.

1) зьбіра́цца ў гру́пу, утвара́ць зьле́пак

2) ця́жка хадзі́ць, ступа́ць з гру́катам, бо́ўсаць чараві́камі

3) садзі́ць гру́памі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гле́ба ж.

1. Bden m -s, -böden, Grund m -(e)s, Land n -(e)s;

геагр. чарназёмная гле́б Schwrzerde f -;

глі́ністая гле́б Lhmboden m;

бало́цістая гле́б Smpfboden m;

2. перан. (падмурак, аснова) Grndlage f -, -n, Grund m -(e)s, Gründe;

на гэ́тай гле́бе auf dieser Grndlage;

нама́цваць гле́бу das Terrain [-´rɛ̃:] sonderen;

губля́ць гле́бу пад нага́мі den Bden unter den Füßen verleren*;

падрыхтава́ць гле́бу den Bden vrbereiten, den Nährboden [die Bedngungen] schffen*;

вы́біць гле́бу з-пад чыіх-н. ног j-m den Bden entzehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

stmmen

1.

vt

1) выдзёўбваць (стамескай і г.д.)

2) упіра́цца

die Bine ggen den Bden ~ — упіра́цца нага́мі ў зямэ́р

die rme in die Siten ~ — узя́цца ў бо́кі

3) падпіра́ць (сцяну і г.д.)

4) спарт. вы́ціснуць (вагу)

2.

(sich)

1.

(an, auf, gegen A) упіра́цца (у што-н.)

sich auf die llenbogen ~ — аблакаці́цца, абапіра́цца лакця́мі (на што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

scrape

[skreɪp]

1.

v.t.

1) саскраба́ць; счышча́ць

2) абдзіра́ць

3) шо́ргаць (нага́мі); шо́рхаць

The branch of the tree scraped against the window — Галі́на дрэ́ва шо́рхала аб вакно́

4) выко́пваць, выграба́ць

to scrape a hole in the sand — вы́капаць я́мку ў пяску́

5) наскраба́ць

to scrape together enough money — зь ця́жкасьцю наскрэ́бці дастатко́ва гро́шай

2.

n.

1) саскрэ́бваньне, счышча́ньне n.

2) дра́піна f.

3) скрып -у m.

4) ша́рканьне n. (наго́ю)

5) Figur. кло́паты pl., ця́жкасьці pl.; бяда́ f.

Boys often get into scrapes — Хлапцы́ ча́ста трапля́юць у бяду́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

upset

1. [ʌpˈset]

v.t. -set, -setting

1) пераку́льваць, пераваро́чваць дагары́ нагамі, абаро́чваць

to upset a boat — перакулі́ць чо́вен

2) перашкаджа́ць, разла́джваць

Rain upset our plans for a picnic — Дождж разла́дзіў на́шыя пляны спра́віць маёўку

3)

а) разьбіва́ць

to upset an argument — разьбі́ць до́вады (у спрэ́чцы)

б) нечака́на перамагчы́

4) хвалява́ць, засмуча́ць, псава́ць настро́й, выбіва́ць з раўнава́гі

2.

v.i.

хвалява́цца; засмуча́цца

3. [ˈʌpset]

n.

1) пераку́леньне, пераве́рненьне n.

2) вялі́кія забурэ́ньні, бязла́дзьдзе n.

3) нечака́ная перамо́га (у спабо́рніцтве)

4.

adj.

1) пераку́лены, пераве́рнуты

2) мо́цна засму́чаны, устрыво́жаны, расхвалява́ны

3) пару́шаны, устурбава́ны

an upset stomach — сапсу́ты стра́ўнік, нястра́ўнасьць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

sprren

1.

vt

1) загаро́джваць (дарогу, уваход і г.д.)

2) запру́джваць (раку)

3) закрыва́ць (праезы́); запіра́ць (вароты, браму)

j-n ins Zmmer ~ — запе́рці каго́-н. у пако́і

4) блакі́раваць (горад)

5) пасадзі́ць (у турму)

6) эк. накла́сці эмба́рга; забарані́ць

inen rlaub ~ — часо́ва забараніць во́дпуск [адпачы́нак]

7) вы́ключыць (тэлефон, газ і г.д.)

2.

(sich) праці́віцца, супраціўля́цца

er sprrte sich mit Händen und Füßen daggen — разм. ён адбіва́ўся ад гэ́тага рука́мі і нага́мі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Sptze

I

f -, -n вастрыё; ко́нчык; шпіль

2) вяршы́ня (гары); вершалі́на (дрэва)

3) но́сік (чаравіка)

4) галава́ (калоны)

5)

die ~n der Gesllschaft — вяршкі́ грама́дства

an der ~ des States sthen* — стая́ць на чале́ дзяржа́вы

j-n an die ~ stllen — паста́віць каго́-н. на чале́

an die ~ siner Bemühungen stllen — імкну́цца зрабі́ць што-н. у пе́ршую чаргу́

die ~ der Produktin hlten* — трыма́ць рэко́ры́ па вытво́рчасці чаго́-н.

6)

j-m die ~ beten* — дава́ць адпо́р, ака́зваць супраціўле́нне каму́-н.

iner Sche (D) die ~ bbrechen* — абясшко́дзіць што-н., пазба́віць спра́ву вастрыні́

auf die ~ triben* — даве́сці што-н. да кра́йнасці

ine Sche auf die ~ stllen — паста́віць што-н. дагары́ нага́мі

7)

frie ~n — с.-г. звышпла́навыя праду́кты, лі́шкі

II

f -, -n кару́нкі

~n klöppeln — пле́сці [вяза́ць] кару́нкі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

нага́ ж.

1. анат. Fuß m -es, Füße (ступня); Bein n -(e)s, -e (нага вышэй ступні);

2. (мэблі і пад.) Fuß m, Bein n;

ісці́ ў нагу́ з кім-н. mit j-m Schritt hlten*;

паста́віць на но́гі каго-н. j-n weder auf die Bine brngen*;

падня́ць усі́х на но́гі разм. lle ufscheuchen;

паста́віць усё на но́гі lle Hbel in Bewgung stzen;

жыць на шыро́кую нагу́ auf grßem Fuß(e) lben;

ні наго́й да каго-н. разм. kinen Fuß in j-s Haus setzen;

уста́ць з ле́вай нагі́ разм. mit dem lnken Bein zu¦rst ufstehen*;

стая́ць адно́й наго́й у магі́ле разм. mit inem Fuß [Bein] im Grbe stehen*;

працягну́ць но́гі lle vere von sich strcken;

з усі́х ног разм. so schnell ich kann [du kannst, er kann usw.];

дай Бог [Бо́жа] но́гі die Bine in die Hand nhmen*;

кача́цца ў нага́х у каго-н. j-n knefällig btten*;

сяда́й! У нага́х пра́ўды няма́ setz dich! Sthen macht nicht klüger;

блы́тацца пад нага́мі beim Ghen im Wge sein;

кульга́ць на абе́дзве нагі́ auf biden Binen hnken; перан. (пра справу) nur schlecht und stckend vrwärts ghen*;

дурна́я галава́ нага́м спако́ю не дае́ was man nicht im Kpf hat, muss man in den Binen hben

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Kopf

m -(e)s, Köpfe

1) галава́

mit blßem ~ — з непакры́тай галаво́й

2) галава́, ро́зум

ein hller ~ — све́тлая галава́

den ~ hchhalten* — не схілі́ць галавы́

~ hoch! — вышэ́й галаву́!

den ~ hängen lssen* — заняпа́сці ду́хам

sich (D) etw. in den ~ stzen — браць што-н. сабе́ да галавы́

Hals über ~ — стрымгало́ў

mit dem ~ durch die Wand ghen* — ісці́ напрало́м

er ist nicht auf den ~ gefllen — ён не дурны́ [не ду́рань]

sich (D) den ~ über etw. (A) zerbrchen* — лама́ць сабе́ галаву́ над чым-н.

sich (D) etw. aus dem ~ schlgen* — вы́кінуць сабе́ што-н. з галавы́

sich (D) etw. durch den ~ ghen lssen* — абду́мваць што-н.

den ~ aufs Spiel stzen — рызыкава́ць галаво́ю

ich weiß nicht, wo mir der ~ steht — у мяне́ галава́ кру́ціцца

~ stehen* — стая́ць на галаве́

◊ es steht lles ~ — пану́е по́ўны беспара́дак, усё ідзе́ дагары́ нага́мі

3) асо́ба, чалаве́к

die Grppe ist elf Köpfe stark — у гру́пе адзіна́ццаць асо́б [чалаве́к]

das kstet drei Rbel pro ~ — гэ́та кашту́е (па) тры рублі́ з [на] чалаве́ка

4) загало́вак (у газеце)

5) гало́ўка, пле́шка (цвіка)

◊ den Ngel auf den ~ trffen* — папа́сці ў са́мую кро́пку

6) кача́н (капусты)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

over

[ˈoʊvər]

1.

prep.

1) над

а) the roof over one’s head — дах над галаво́ю

б) We have a captain over us — Над на́мі стаі́ць капіта́н

2) па

а) all over the country — па ўсёй краіне

б) to travel over Europe — падаро́жнічаць па Эўро́пе

3) праз

а) He jumped over the ditch — Ён пераско́чыў праз роў

б) bridge over the river — мост праз рэ́чку

4) за

lands over the sea — краіны за мо́рам

5) з

He fell over the edge of the cliff — Ён звалі́ўся з кра́ю стро́мы

6) больш як, звыш

it costs over ten dollars — Гэ́та кашту́е больш як дзе́сяць даля́раў

over two years — больш як два гады́

7) па (уздо́ўж)

We drove over the new highway — Мы е́халі но́вай аўтастра́дай

8)

а) у ча́се; праз

Over the last three years — Праз апо́шнія тры гады

б) to stay over the whole week — прабы́ць цэ́лы ты́дзень

9) за каго́-што

He is troubled over his health — Ён непако́іцца за сваё здаро́ўе

2.

adv.

1) (пака́звае на рух це́раз што-н.)

to jump over — пераско́чыць

to swim over — пераплысьці́

to boil over — пабе́гчы (пра малако́ пры кіпячэ́ньні)

2) (пака́звае на рух праз адле́гласьць)

Go over to the store for me — Схадзі́ ў кра́му для мяне́

Come over here — Хадзі́ сюды́

3) (пака́звае на пазы́цыю зьве́рху)

The lamp hangs over the table — Ля́мпа вісі́ць над стало́м

4) (азнача́е пераку́льваньне, ста́ўленьне дагары́ нага́мі)

to turn over the table — перакулі́ць стол

to turn over the page — перагарну́ць старо́нку

5) (пака́звае на перахо́д з рук у ру́кі)

Hand it over to them — Перада́й гэ́та ім

6) (пака́звае на паўто́р дзе́яньня)

to do over — перарабі́ць, зрабі́ць нано́ва

over again — яшчэ́ раз

over and over (again) — шмат разо́ў, ізно́ў і зно́ў

7) (пака́звае на давядзе́ньне дзе́яньня да канца́, на сканчэ́ньне дзе́яньня)

to read the story over — прачыта́ць апавяда́ньне да канца́

The meeting is over — Пасе́джаньне ско́нчылася

it is all over — Усё ско́нчана або́ Усё прапа́ла

8) (пака́звае на паўсю́днасць зья́вы, дзе́яньня)

hills covered all over by snow — узго́ркі скрозь пакры́тыя сьне́гам

The wall was painted all over — Сьцяна́ была́ ўся замалява́ная

9) (пака́звае на адле́гласьць)

over by the hill — на тым баку́ пад узго́ркам

over there — Вунь там

10) (азнача́е надвы́шку, дада́так)

to receive all sum and something over — атрыма́ць усю́ су́му і крыху́ ў дада́так

over and above — у дада́так да чаго́

3.

adj.

1) зро́блены, ско́нчаны

The play is over — П’е́са ско́нчылася

2) лі́шні, залі́шні

There was a chair for each of the guests and three chairs over — Было́ крэ́сла для ко́жнага з гасьце́й і тры крэ́слы лі́шнія

3) ве́рхні, вышэ́йшы ра́нгам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)