Verbum

Welt

f -, -en

1) свет

die gróße ~ — вялі́кі свет, вышэ́йшае грама́дства

die Álte ~ — Стары́ свет

die Néue ~ — Но́вы свет

am Énde der ~ — на краі́ све́ту

durch die wéite ~ zíеhen* — вандрава́ць па бе́ламу све́ту

sich in der Welt úmsehen* — паглядзе́ць свет

zur ~ kómmen*, das Licht der ~ erblícken — з’яві́цца на свет, нарадзі́цца

Kínder zur ~ bríngen*, Kínder in [auf] die ~ sétzen — нараджа́ць [пуска́ць] дзяце́й на свет

j-n, etw. aus der ~ scháffen — пако́нчыць з кім-н., чым-н., ліквідава́ць, зні́шчыць каго́-н., што-н., адпра́віць каго́-н. на той свет

aus der ~ géhen* — паме́рці

um álles in der ~! — дзе́ля ўсяго́ свято́га!

um nichts auf der ~! — ні за што на све́це; ні ў цкім вы́падку

2)

álle ~, die gánze ~ — уве́сь свет, усе́ лю́дзі

wie in áller ~? — і як то́лькі?

3)

es wird die ~ nicht kósten! — гэ́та не бу́дзе до́рага каштава́ць!

das ist nicht álle ~ wie viel — гэ́та не так ужо́ мно́га

máchen

1.

vt

1) рабі́ць; вырабля́ць, выко́нваць

2) склада́ць, раўня́цца

zwei mal vier macht acht — два ў чаты́ры бу́дзе [раўня́ецца] во́сем

das macht viel — гэ́та склада́е вялі́кую су́му; гэ́та ігра́е ва́жную ро́лю

das macht fünf Éuro — гэ́та склада́е пяць е́ўра

das macht nichts — гэ́та нічо́га не зна́чыць

2) прыво́дзіць у пара́дак

das Bett ~ — засціла́ць ло́жак

die Háare ~ — прычэ́свацца

3) з’яўля́цца, быць (кім-н.)

den Léhrer ~ — разм. наста́ўнічаць

4) заключа́ць (саюз), утвара́ць (грамадства)

búnte Réihe ~ — сядзе́ць упераме́шку (напр., мужчыны і жанчыны)

5) мець вы́нікам

Pléite ~ — пацярпе́ць фія́ска [няўда́чу], збанкру́ціцца

6) падыма́ць, рабі́ць (шум)

Radáu ~ — шуме́ць, сканда́ліць

gróßes Áufsehen ~ — рабі́ць сенса́цыю

7) завяршы́ць, зрабі́ць

éine Partíe ~ — згуля́ць па́ртыю (у шахматы)

Ánspruch auf etw. (A) ~ — прэтэндава́ць на што-н.

8) рабі́ць, прычыня́ць, выкліка́ць

j-m Angst ~ — наганя́ць на каго́-н. страх

j-m Vergnügen ~ — прыно́сіць каму́-н. задавальне́нне

9) рабі́ць (сабе)

sich (D) über etw. (A) Gedánken ~ — турбава́цца, непако́іцца, хвалява́цца аб чым-н.

es sich (D) bequém ~ — уладко́ўвацца зру́чна [ёмка, вы́гадна]

10)

j-m Recht ~ — дагадзі́ць (каму-н.)

j-m etw. déutlich ~ — растлума́чыць каму́-н. што-н.

sich an etw. (D) ~ — бра́цца за што-н. (напр., за работу)

sich auf den Weg ~ — выпраўля́цца ў даро́гу

was macht dein Deutsch? — як твае́ по́спехі з няме́цкай мо́вай?

mach, dass du fórtkommst! — выбіра́йся [прэч] адсю́ль!

◊ sich dünn(e) [aus dem Staub] ~ — разм. зні́кнуць, зліня́ць, уцячы́

2.

vi разм.

1)

acht Stúnden ~ — працава́ць во́сем гадзі́н

mach schnell!, máche, máche! — хутчэ́й!

ich mach ja schon! — за́раз!, хвілі́нку!

2) (in D) гандлява́ць (чым-н.)

in Textíli¦en ~ — гандлява́ць ткані́най