Leid

n -(e)s

1) боль, паку́та

2) го́ра, сму́так

j-s ~ tilen — падзялі́ць чыё-н. го́ра

j-m sein ~ klgen — дзялі́цца сваі́м го́рам з кім-н.

dir soll kein ~ geschhen — цябе́ ніхто́ не пакрыўдзіць

j-m ein ~ tun* — пакрыўдзіць каго́-н., прыне́сці каму́-н. го́ра

~ trgen* (um, über A) — смуткава́ць [бедава́ць, тужы́ць] (па кім-н., чым-н.)

vor ~ verghen* — гарава́ць, бедава́ць, паку́таваць

◊ kein ~ hne Freud — ≅ няма́ лі́ха без дабра́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Vrteil

m -(e)s, -e

1) кары́сць, вы́гада; прыбы́так

von ~е — вы́гадны

~ aus [von] etw. D) zehen* — атры́мліваць кары́сць [вы́гаду] з чаго́-н.

inen ~ aus etw. (D) schlgen* [herusholen] — атры́мліваць [здабыва́ць] вы́гаду [кары́сць] з чаго́-н., вы́гадаць на чым-н.

auf sinen ~ shen* [bedcht sein] — клапаці́цца аб ула́сным даста́тку [дабрабы́це]

sich auf sinen ~ versthen* — уме́ць атрыма́ць вы́гаду з усяго́

im ~ sein — быць у вы́йгрышы

j-m zum ~ gerichen — пайсці́ на кары́сць каму́-н.

2) перава́га

inen ~ beten* — дава́ць перава́гу, дарава́ць прывіле́ю

die Vrund Nchteile — перава́гі і недахо́пы

◊ kein ~ hne Nchteil — няма́ лі́ха без дабра́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Not

f -, Nöte

1) неабхо́днасць, патрэ́ба, кра́йнасць

aus ~ — па неабхо́днасці

zur ~ — у кра́йнім вы́падку

mit knpper ~, mit Müh' und ~ — з вялі́кай ця́жкасцю, насі́лу, ледзь-ледзь

2) бе́днасць, гале́ча, няста́ча, лі́ха, бе́дства

j-m aus der ~ hlfen* — выруча́ць каго́-н. (з бяды́), дапамага́ць каму́-н. у бядзе́

in der ~ lben — жыць у няста́чы [гале́чы]

in ~ gerten* — тра́піць у бяду́

j-m sine ~ klgen — папла́кацца каму́-н., раскрыва́ць каму́-н. душу́

sine (lebe) ~ mit j-m, etw. (D) hben — мець мно́га кло́пату [адны́ турбо́ты] з кім-н., чым-н.

◊ ~ lehrt bten — ≅ не пры́йдзе трыво́га – не ўспо́мніш і Бо́га

~ kennt kein Gebt — бяда́ свае́ зако́ны пі́ша

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)