Verbum

fértig

1.

a

1) гато́вы, зро́блены

ein ~er Áufsatz — гато́вае сачыне́нне

~ wérden (mit D) — спраўля́цца (з чым-н.)

das ist fix und ~ — гэ́та зусі́м гато́ва

óhne j-n ~ wérden — абысці́ся без каго́-н.

ich bin mit ihm ~ — я не жада́ю мець з ім нічо́га агу́льнага

~! — ува́га! (каманда на старце)

2) уме́лы, майстэ́рскі

éine ~e Hand háben — быць спры́тным

2.

adv уме́ла, памайстэ́рску, адмысло́ва

~ Deutsch spréchen* — свабо́дна размаўля́ць паняме́цку

~ bríngen* — даво́дзіць да канца́, спраўля́цца (з чым-н.)

~ máchen — зрабі́ць, зако́нчыць, дарабі́ць

3.

~ máchen, sich падрыхто́ўвацца, быць напагато́ве

~ stéllen — вырабля́ць, рабі́ць

über

1.

prp

1) (А – на пытанне «куды?», D – на пытанне «дзе?») над, паве́рх, на

die Hände ~ dem Kopf zusámmenschlagen* — залама́ць ру́кі над галаво́й

éinen Hándschuh ~ die Hand zíehen* — нацягну́ць пальча́тку на руку́

2) (a) це́раз, праз, па

~ den Hof géhen* — ісці́ праз двор

~ den Kopf stréichen* — гла́дзіць па галаве́

~ Berlín nach Léipzig fáhren* — е́хаць це́раз Берлі́н у Ле́йпцыг

3) (a) праз (пэўны час)

héute ~ zwei Wóchen — ро́ўна праз два тды́ні

ein Buch ~ Sónntag lésen* — прачыта́ць кні́гу за нядзе́лю

~ kurz óder lang — ра́на ці по́зна

4) (a) больш, бо́лей як, звыш

er ist ~ zwánzig — яму́ больш як два́ццаць (гадо́ў)

das geht ~ séine Kräfte — гэ́та звыш яго́ сіл

5) (a) аб, аба, пра

~ éinen Vórfall erzählen — раска́зваць [апавяда́ць] пра здарэ́нне

6) (D) за, над

sie sitzt ~ den Büchern — яна́ сядзі́ць над кні́гамі

7) пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова:

~ den Feind síegen — перамагчы́ во́рага

~ j-n hérfallen* — напа́сці на каго́-н.

2.

adv

1) на праця́гу

die Nacht ~ — на праця́гу усёй начы́

den Wínter ~ — усю́ зіму́

2)

das Gewéhr ~! — вайск. на плячо́! (каманда)

3)

das ist mir ~ — гэ́та мне надаку́чыла [абрды́ла]

j-m ~ sein — перасяга́ць, перавыша́ць (каго-н.)

er ist mir ~ — ён ве́дае больш за мяне́, ён мяне́ перасягну́ў [перагна́ў]

schíeßen

*

I

1.

vi (auf A, nach D) страля́ць (у каго-н., у што-н.); вайск. тс. ве́сці аго́нь

dirékt ~ — страля́ць прамо́й наво́дкай

das Gewéhr schießt zu weit [zu kurz] — ружжо́ дае́ пералёт [недалёт]

zu kurz ~ — прамахну́цца (тс. перан.)

2.

vt страля́ць (птушку, лася і г.д.)

éine Sálve ~ — дава́ць залп

3.

(sich)

(mit j-m) страля́цца (з кім-н.) (на дуэлі)

II

vi (s)

1) пуска́цца, кі́дацца, накіро́ўвацца, ры́нуцца

ein gúter Gedánke schoss mir durch den Kopf — у мяне́ мільгану́ла до́брая ду́мка

2) ху́тка расці́

in die Höhe ~ — ху́тка расці́ [выраста́ць]; падско́чыць, уско́чыць

◊ etw. ~ lássen* — разм. адмо́віцца ад чаго́-н.

die Zügel ~ lássen* — даць во́лю свайму́ настро́ю [сваі́м пачу́ццям]

schlíeßen

*

1.

vt

1) зачыня́ць

2) запіра́ць, замыка́ць

j-n in die Árme ~ — абня́ць каго́-н.

3) рабі́ць высно́ву, выво́дзіць

was ~ Sie daráus? — яку́ю высно́ву Вы ро́біце адсю́ль?

daráus ist zu ~, dass… — адсю́ль мо́жна зрабі́ць высно́ву, што…

4) змыка́ць (рады)

5) заключа́ць (шлюб, дагавор, умову)

éinen Vergléich ~ — прыйсці́ да пагадне́ння

2.

vi

1) зачыня́цца (пра дзверы і да т.п.)

2) зака́нчвацца, канча́цца (пра заняткі, спектакль)

die Schúle schließt um zwei (Uhr) — заня́ткі ў шко́ле канча́юцца ў дзве гадзі́ны

3.

(sich)

1) зачыня́цца (пра дзверы)

2) (an A) далуча́цца, прымыка́ць (да чаго-н.), межава́ць (з чым-н.)

bréchen

*

1.

vt

1) лама́ць; ірва́ць, зрыва́ць (кветкі)

den Flachs ~ — мяць лён

j-m das Herz ~ — разбі́ць чыё-н. слю́ца, мо́цна засму́ціць каго́-н.

2) паруша́ць (дагавор, маўчанне і г.д.)

sein Wort ~ — пару́шыць, не стрыма́ць сло́ва

3) злама́ць (супраціўленне і г.д.)

éinen Rekórd ~ — пабі́ць рэко́ры́

4) праламля́ць (промні святла)

2.

vi (s)

1) лама́цца, ло́пацца (пра лёд і г.д.)

2) га́снуць (пра позірк), заміра́ць (пра гукі)

3) (h) (mit D) перапыня́ць зно́сіны (з кім-н., з чым-н.)

4) (s) прарыва́цца, урыва́цца

die Sónne brach durch die Wólken — со́нца вы́глянула з-за хмар

3.

(sich)

фіз. праламля́цца

Stand

m -es, Stände

1) ме́сца, месцазнахо́джанне

ein Sprung aus dem ~ — скачо́к з ме́сца [без разбе́гу]

éinen gú- ten ~ bei j-m háben — мець до́брую рэпута́цыю ў каго́-н.

2) стано́вішча, стан

éinen schwéren ~ háben — быць у ця́жкім стано́вішчы

etw. (gut) im ~e erhálten* — захо́ўваць што-н. у до́брым ста́не

er ist im gúten ~e — у яго́ до́бры стан здаро́ўя

3) узро́вень

éinen hóhen ~ erréichen — падня́цца на высо́кі ўзро́вень

den ~ hálten* — захо́ўваць узро́вень (тс. перан.)

4) курс (акцый)

5) гіст. сасло́ўе; перан. зва́нне, прафе́сія

der drítte ~ — трэ́цяе сасло́ўе

ein Mann von ~ und Würden — уплыво́вы [зна́тны] чалаве́к

6) кіёск, ларо́к

7) канто́н (Швейцарыі)