Verbum

ganz

1.

a

1) уве́сь; цэ́лы; по́ўны

éine ~e Stúnde — цэ́лая [бі́тая, до́брая] гадзі́на

~ Európa — уcц Еўро́па

ein ~er Kerl — сапра́ўдны [до́бры] хло́пец

ein ~er Mann — сапра́ўдны [до́бры] мужчы́на, малайчы́на

2) цэ́лы, непашко́джаны

das Glas blieb ~ — шкля́нка не разбі́лася

2.

adv зусі́м, ца́лкам, даво́лі

~ am Ánfang — у са́мым пача́тку

~ gut — зусі́м до́бра

~ alléin — зусі́м адзі́н

~ gewíss — несумне́нна, безумо́ўна

~ recht — пра́вільна, слу́шна

~ und selbst — само́ сабо́й

~ und gar — ца́лкам

~ und gar nicht — зусі́м не

im Gróßen und Gánzen — уво́гуле, нао́гул

ich bin ~ Ohr — слу́хаю ўва́жліва

es geschíeht ihm ~ recht — так яму́ і трэ́ба

~ bléiben* — уцале́ць

gleich

1.

a

1) ро́ўны, адно́лькавы, падо́бны

zu ~er Stúnde — у ту́ю ж гадзі́ну; у той жа час

in ~er Wéise — адно́лькава

~ sein — матэм. раўня́цца

zwei mal zwei [ist] ~ vier — два на два – чаты́ры

~ zu ~ stéhen* — быць раўнапра́ўным

2) абыя́кавы

ganz ~ — усё ро́ўна

◊ ~ und ~ geséllt sich gern — ≅ рыба́к рыбака́ ба́чыць здаляка́

~e Brüder ~e Káppen — ≅ адзі́н друго́га ва́рты, або́е рабо́е

~ bléiben*, sich (D) ~ bléiben* — не змяня́цца

~ bleibend — a ста́лы, пастая́нны, нязме́нны

~ láufend — a парале́льны, раўнале́жны

~ láutend — a 1) сугу́чны; 2) адназна́чны; ідэнты́чны (тэкст)

mit dem Originál ~ — зго́дна з арыгіна́лам

2.

adv за́раз, неадкла́дна

~ daráuf, ~ nachhér — усле́д [сле́дам] за тым

~ viel — сто́лькі ж, адно́лькава

~ groß — адно́лькавай велічыні́

~ am Ánfang — з са́мага пача́тку

Haar

n -(e)s, -e во́лас, валасі́на; зборн. валасы́; по́ўсць; ворс

das ~ wáchsen* lássen* — адпуска́ць валасы́

die ~e wáschen* [trócknen, färben] — мыць [сушы́ць, фарбава́ць] валасы́

die ~e máchen — прычэ́свацца

◊ sich in die ~e geráten* — (па)свары́цца

sie gléichen* sich aufs ~ — яны́ падо́бны адзі́н да друго́га як дзве кро́плі вады́

um ein ~ — на валасо́к, ледзь

um kein ~, nicht um ein ~ — ні на валасо́к, ні на ёту

sich wégen etw. (G) kéine gráuen ~e wáchsen* lássen* — не хвалява́цца нако́нт чаго́-н., не браць чаго́-н. да галавы́

kein gútes ~ an j-m lássen* — разбіра́ць каго́-н. па ко́стачках

~e auf den Zähnen háben — ≅ быць зуба́стым

er hat ihm kein ~ gekrümmt — ён і па́льцам яго́ не крану́ў

vor

1.

prp (А – на пытанне «куды?», D – на пытанне «дзе», «калі»?)

1) пе́рад (у прасторавым значэнні)

ein Kilóméter ~ dem Dorf — адзі́н кіламе́тр да вёскі

~ das Tor géhen* — вы́йсці за варо́ты

~ sich (A) hin brúmmen — мармыта́ць сабе́ пад нос

2) пе́рад, да (у тэмпаральным значэнні)

~ Sónnenuntergang — пе́рад захо́дам со́нца

zehn Minúten ~ fünf — без дзесяці́ (хвілі́н) пяць

nicht ~ acht — не ране́й васьмі́

3) таму́ наза́д

~ drei — Jáhren тры гады́ таму́ наза́д

4) ад (аб прычыне)

~ Angst — ад стра́ху

5) ад (каго-н., чаго-н. – бараніць і г.д.)

~ etw. schützen [wárnen] — барані́ць [перасцерага́ць] ад чаго́-н.

6)

~ állem — перш за ўсё

2.

adv

~! — напе́рад!

nach wie ~ — па-ране́йшаму

fássen

1.

vt

1) хапа́ць, браць, лаві́ць

éinen Verbrécher ~ — cхапі́ць [арыштава́ць] злачы́нца

2) устаўля́ць у апра́ву [ра́му]

3) змяшча́ць

das Glas fasst ein Líter — у шкля́нку ўвахо́дзіць (адзі́н) літр

das können kéine Wórte ~ — гэ́тага не́льга вы́казаць ніцкімі сло́вамі

4) перан. разуме́ць, ахо́пліваць (розумам)

5) вайск. паража́ць, накрыва́ць агнём

6)

zu j-m Vertráuen ~ — прася́кнуцца даве́рам да каго́-н.

Hóffnung [Mut] ~ — акрыя́ць; ажы́ць ду́хам [душо́й]

sich (D) ein Herz ~ — сабра́цца з ду́хам, набра́цца хра́брасці

j-n ins Áuge ~ — сачы́ць за кім-н.

éinen Beschlúss ~ — прыня́ць рашэ́нне

Wúrzel ~ — пусці́ць карані́; перан. укарані́цца, прыві́цца

2.

vi схо́пліваць, схва́тваць

der Mörtel fasst — раство́р схва́твае [цвярдзе́е]

der Nágel fasst nicht — цвік не трыма́ецца

3.

(sich)

1) супако́йвацца, браць сябе́ ў ру́кі, сабра́цца з ду́мкамі

2)

sich kurz ~ — быць сці́слым