бутыра́ты

(ад гр. butyron = масла)

арганічныя злучэнні, солі і эфіры маслянай кіслаты; выкарыстоўваюцца як духмяныя рэчывы з фруктовым і кветкавым пахам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

маслёнка ж

1. Bttermilch f -;

2. (сасуд пад масла) Btterdose f -, -n;

3. тэх Öler m -s, -, Ölkanne f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ГАРБУЗЯ́НКА,

бел. традыцыйная страва. Наз. таксама гарбузовай кашай. Ачышчаны гарбуз крышаць, дабаўляюць крупы (часцей прасяныя) і вараць. Згатаваную гарбузянку таўкуць, часам ставяць у лёгкі дух, заліваюць параным малаком, дадаюць соль, цукар, масла. Пашырана на ўсёй Беларусі.

т. 5, с. 56

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

zgorzkniały

zgorzkniał|y

1. прагорклы; ёлкі;

~е masło — з’ялчэлае масла;

2. перан. расчараваны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

магазі́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да магазіна. Магазінная шыльда. // Які прадаецца або купляецца ў магазіне. Магазіннае масла.

2. Спец. Які мае адносіны да магазіна (у 2 знач.). Магазіннае ружжо. Магазінныя рамкі вулля.

•••

Магазінная каробка гл. каробка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́тавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да руты; уласцівы руце. Рутавы ліст. Рутавы пах. // Зроблены, прыгатаваны з руты.

2. у знач. наз. ру́тавыя, ‑ых. Сямейства трапічных ці субтрапічных двухдольных раздзельнапялёсткавых раслін, у лісцях якіх змяшчаецца эфірнае масла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узлі́ць сов. плесну́ть, нали́ть;

у. але́ю на патэ́льню — нали́ть подсо́лнечного ма́сла на сковороду́;

у. вады́ на галаву́ — плесну́ть воды́ на го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Oleo tranquillius

Спакайнейшае за масла.

Спокойнее масла.

бел. Ходзіць цішэй вады, ніжэй травы. Бач ты, анёлак нявінны, ціхманы, як вада ў лужыне.

рус. Тише воды, ниже травы.

фр. Se faire tout petit (Сделаться маленьким). Devenir souple comme le gant (Стать податливым/мягким, как перчатка).

англ. Quiet as a mouse (Тих как мышь).

нем. Er kann keinem ein Härchen krümmen (Он не может никому согнуть волосок).Er kann kein Wässerchen trüben (Он не может замутить водичку).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

камфо́равы Kmpfer-;

камфо́равае дрэ́ва бат Kmpferbaum m -(e)s, -bäume;

камфо́равае ма́сла Kmpferöl n -(e)s;

камфо́равы спірт Kmpfergeist m -es

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Тэпсты́ (тепсти́) ‘ківаць, матляць, целяпаць’ (кобр., Горбач, Зах.-пол. гов.), тыпсты́ ‘моцна трасці; шукаць’ (Клім.). Параўн. рус. дыял. тепсти́ ‘цягнуць, вязці з натугай’, палаб. tipst ‘трэсці’, славен. tepsti ‘біць, лупцаваць’, харв. tèpsti ‘збіваць масла; біць, стукаць; валачыць; плявузгаць’, серб. те̏псти ‘збіваць масла, пляскаць, боўтаць, калаціць’, роднасныя літ. tèpti ‘мазаць, шмараваць; біць, стукаць’ пры аблаўтным tapšnoti ‘ляпаць’ з інавацыйным суф. ‑šno‑ (Смачынскі, 673), параўн. харв. tȁpšati ‘тс’. Прасл. *tepti ‘стукаць, біць’ (гл. цепаць) з «інтэнсіўным» s, відаць, гукапераймальнага паходжання (Фасмер, 4, 45; Скок, 3, 460; Глухак, 623; Шустар-Шэўц, 1504; Бязлай, 4, 170–171; ЕСУМ, 5, 548; ВЕР, 7, 949).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)