híndern
vt (an D, bei D, in D) перашкаджа́ць, заміна́ць (каму-н. у чым-н.)
sich nicht durch etw. (A) ~ lássen* — не хаце́ць [не жада́ць] звя́зваць сабе́ чым-н. ру́кі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
разжы́цца, ‑жывуся, ‑жывешся, ‑жывецца; ‑жывёмся, ‑жывяцеся; зак.
Разм.
1. на чым і без дап. Нажыцца, разбагацець. Той дынар быў шчаслівай манетай. І хцівец смярдзючы З дапамогай яго аграбаў сабе золата, срэбра і медзь, І разжыўся, і стаў неўміручы. Караткевіч. Антон Баравіцкі.. так і не разжыўся на вясельных заработках. Вітка.
2. Пачаць жыць няблага, стаць матэрыяльна забяспечаным. Пасля вайны Якуб У зямлянцы нейкі час туліўся. Затым крыху разжыўся І збудаваў сабе ён новы зруб. Валасевіч. [Аляксандр] папрасіў на першы час за адработкі, а як разжывуцца, у арэнду кавалачак зямлі. Грахоўскі.
3. на што, чым, чаго. Дастаць, раздабыць што‑н. Перад сканчэннем школы цераз старэйшага брата разжыўся на тыя самыя кніжкі і я. Лужанін. Нам удалося разжыцца старой заржавелай вінтоўкай, якую мы ўтраіх чысцілі і прыводзілі ў належны выгляд цэлы дзень. Навуменка. — На першы раз невялікае трэба, — сказаў вайсковец. — Чайку мы ў вас, гаспадынька, не разжывёмся? Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
retire
[rɪˈtaɪr]
v.
1) пакіда́ць слу́жбу, заня́так; ісьці́ або́ пасыла́ць на пэ́нсію
2) адасабля́цца
to retire into oneself — замкну́цца ў сабе́
She retired to a convent — Яна́ пайшла́ ў манасты́р
3) здыма́ць з абаро́ту (пашко́джаныя банкно́ты)
4) адступа́ць (пра во́йска)
5) кла́сьціся спаць
We retire early — Мы ра́на кладзе́мся спаць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
yourself
[jʊrˈself]
pron., pl. -selves
1) ты сам, вы са́мі, pl.
You yourself know the story is not true — Ты сам ве́даеш, што гэ́та няпра́ўда
2) зваро́тная фо́рма ад you
You will hurt yourself — Ты пакале́чысься
3) сам сябе́, сам сабе́
Don’t lie to yourself — Не падма́нвай сам сябе́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
acquisition
[,ækwɪˈzɪʃən]
n.
1) набыцьцё n.; ку́пля f.; прыдба́ньне n.
With the acquisition of ten rare books, the collection is unmatched — Пасьля́ набыцьця́ дзесяцёх рэ́дкіх кні́гаў гэ́тая кале́кцыя ня ма́е сабе́ ро́ўнай
2) набы́так -ку m.
The latest acquisition is a painting by Rubens — Апо́шнім набы́ткам ёсьць карці́на Ру́бэнса
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
інвалю́цыя
(лац. involutio = згортванне)
1) рэдукцыя або страта ў эвалюцыі асобных органаў (напр. рэдукцыя адростка сляпой кішкі ў драпежных жывёл);
2) адваротнае развіццё органаў, тканак, клетак (напр. і. маткі ў пасляродавы перыяд);
3) атрафія органаў пры паталогіі і старэнні;
4) дэгенератыўныя змены ў прасцейшых і бактэрый, выкліканыя неспрыяльнымі ўмовамі жыцця;
5) мат. такое адлюстраванне некаторай сукупнасці ў сабе, што пры паўторным яго прымяненні кожны элемент вяртаецца на сваё месца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АРА́ХІС
(Arachis),
род кветкавых раслін сям. бабовых. Каля 30 відаў у тропіках Паўд. Амерыкі. Як харч. і алейная расліна пашырана ў трапічным, субтрапічным і менш ва ўмераным паясах. Культывуецца арахіс культурны, або земляны (кітайскі) арэх (A. hypogaea). На Беларусі ёсць у калекцыі Цэнтр. бат. сада АН, вырошчваецца аматарамі.
Аднагадовая травяністая расліна выш. 25—75 см. Сцябло прамастойнае або распасцёртае па зямлі. Лісце няпарнаперыстае. Кветкі жоўта-аранжавыя, верхнія бясплодныя, ніжнія пладаносныя, клейстагамныя. Пасля апладнення кветаножка з завяззю пачынае расці, апускаецца да зямлі і заглыбляецца ў глебу, дзе выспявае плод — цыліндрычны або коканападобны струк з сеткаватай паверхняй і 1—7 зярнятамі, багатымі бялком (да 22%), алеем (да 42%), вугляводамі (да 13%) і вітамінам B1; мае ў сабе алкалоід арахін. Зярняты выкарыстоўваюцца на алей, кандытарскія вырабы, спажываюцца свежыя і падсмажаныя. З макухі робяць халву. Надземная маса — корм для жывёлы і сідэрат.
т. 1, с. 455
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕНЕТЫ́ЧНЫ ГРУЗ,
наяўнасць у папуляцыі (віду) лятальных і інш. адмоўных мутацый, якія пры пераходзе у гомазіготны стан выклікаюць гібель асобін або зніжэнне іх жыццяздольнасці; у шырокім сэнсе — зніжэнне (сапраўднае або патэнцыяльнае) прыстасаванасці папуляцыі, што ўзнікае пры наяўнасці генетычнай зменлівасці. Тэрмін увёў амер. генетык Г.Мёлер у 1940-я г. Крыніцамі генетычнага грузу служаць мутацыйныя і сегрэгацыйныя працэсы. Адпаведна адрозніваюць мутацыйны, збалансаваны (сегрэгацыйны) і субстытуцыйны (пераходны) генетычны груз. Кожная папуляцыя нясе ў сабе генетычны груз, частка якога адбываецца за кошт паўторнай мутацыі, частка — за кошт эфекту звышдамінавання. У абодвух выпадках гомазіготы (гл. Гомазіготнасць) маюць адмоўнае праяўленне. Аднак паняцце шкоднасці мутацый адноснае, таму што генетычны груз можа адначасова быць і генетычным рэзервам эвалюцыі дзякуючы падтрымцы генетычнай разнастайнасці папуляцый. Вывучэнне генетычнага грузу ў выглядзе шкодных мутацый у чалавека (спадчынныя хваробы) мае важнае значэнне для вырашэння практычных пытанняў мед. генетыкі.
Э.В.Крупнова.
т. 5, с. 157
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
obrać
1. зак. выбраць, абраць;
obrać sobie zawód — выбраць сабе прафесію;
obrać posłem na sejm — выбраць дэпутатам у сейм;
2. абабраць;
obrać kartofle — абабраць бульбу;
гл. obierać I 2
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
brzemienny
brzemienn|y
czym, w co багаты; поўны; насычаны чым;
wydarzenia ~e w skutki — падзеі, багатыя на небяспечныя вынікі; падзеі, якія тояць у сабе непажаданыя наступствы;
kobieta ~a — цяжарная
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)