уключы́ць, -ючу́, -ю́чыш, -ю́чыць; -ю́чаны; зак.
1. каго-што ў што. Увесці, унесці ў склад, лік каго-, чаго-н.
У. у спіс навучэнцаў.
У. соль у рацыён жывёлы.
2. што ў што. Далучыць да сістэмы чаго-н.
У. апарат у сетку.
3. што. Прывесці ў дзеянне.
У. станок.
Уключы святло!
|| незак. уключа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. уключэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дрыго́ткі
1. (які дрыжыць) zítternd, bébend, vibríerend [vi-]; schwíngend (пры калыханні);
2. (мігатлівы, трапяткі) flímmernd, fláckernd (пра святло, агонь)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
zgasić
зак.
1. пагасіць;
zgasić światło — пагасіць святло;
2. (радыё, матор) выключыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Зо́рка ’нябеснае цела’. Рус. зо́рька ’зара’, наўг., бранск. ’зорка’, укр. зі́рка ’зорка’. Параўн. польск. zorza ’зара, зорка’, чэш. zora ’ранішняя зорка’. Памянш. ад зара < зора (ці зоря) з суфіксам ‑к‑а. Параўн. з іншымі суфіксамі балг. зорнѝца, серб.-харв. зорњача, славен. zorníca, zorjeníca ’ранішняя зорка; Венера’. Значэнне зара (гл.) ’ранішняе святло’ дало падставу для дыферэнцыяцыі значэнняў гэтага слова: ’афарбоўка неба’ і ’зорка’. Для далейшай дыферэнцыяцыі важным было замацаванне суфіксальных утварэнняў для назвы адной ранішняй зоркі, а потым і зоркі наогул. Булахоўскі (Труди філол. ф-ту ХДУ, 3, 1956, 62) адзначыў, што ў ст.-рус. адбывалася дыферэнцыяцыя заря ’святло’, зоря ’зорка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
diffuse2 [dɪˈfju:z] v.
1. рассе́йваць; рассе́йвацца (пра святло, энергію і да т.п.)
2. распаўсю́джваць; распаўсю́джвацца (пра веды, вучэнне і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
машасто́вы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены, пашыты з мошасту. Пагасла святло. Зырка заззяла рампа. Машастовая заслона набыла таемныя адценні. Мікуліч. Шапкі [настаўнікі] насілі .. з шырокімі круглымі вярхамі, з машастовымі аколышкамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адлюстрава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад адлюстраваць.
2. у знач. прым. Які ідзе яе непасрэдна ад крыніцы, а ад паверхні прадмета, што адлюстраваў яго. Адлюстраванае святло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
о́птыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Раздзел фізікі, які вывучае святло, яго законы і ўласцівасці.
2. зб. Прыборы і інструменты, дзеянне якіх заснавана на законах гэтай навукі.
[Грэч. optikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
люміна́л
(н.-лац. luminalis, ад лац. lumen = святло)
лякарства, якое ўжываецца пры бяссонніцы і іншых хваробах нервовай сістэмы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
люміта́йп
(ад лац. lumen = святло + англ. tipe = адбітак)
электронная аднаапаратная літарапраекцыйная лагічная машына; забяспечвае атрыманне фотанабору шрыфтамі кегелю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)