Verbum

улавіць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Схапіць, злавіць каго-, што-н. (размоўнае).

   • У каня.

2. Выявіць і прыняць, зарэгістраваць прыборамі.

   • У. радыёхвалю.

3. пераноснае значэнне: Успрыняць (органамі пачуццяў), заўважыць.

   • У шолах лесу.
   • У. насмешку ў словах.
   • У. сэнс выказвання.

4. Тое, што і улучыць (у 1 знач.).

   • У зручны момант.

|| незакончанае трыванне: улоўліваць.

|| назоўнік: улоўліванне.

улагодзіцца дзеяслоў | закончанае трыванне

Супакоіцца.

• Мора ўлагодзілася.

|| незакончанае трыванне: улагоджвацца.

улагодзіць дзеяслоў | закончанае трыванне

Дагаджаючы чым-н., задобрыць, супакоіць, суцешыць.

• У дзіця надарункам.
• У. калег жартамі.

|| незакончанае трыванне: улагоджваць.

|| назоўнік: улагоджванне.

|| назоўнік: улагоджанне.

улада назоўнік | жаночы род

1. Права і магчымасць распараджацца кім-, чым-н., падпарадкоўваць сваёй волі.

   • Бацькоўская ў.
   • Перавысіць уладу.
   • Выпусціць каго-, што-н. з-пад сваёй улады.
   • Траціць уладу над сабой (губляць самакантроль).
   • Быць ва ўладзе або пад уладай каго-, чаго-н. (пад уздзеяннем, уплывам; кніжнае).
   • Пад уладай пачуццяў (пераноснае значэнне).

2. Палітычнае панаванне, дзяржаўнае кіраванне і яго органы.

   • Вярхоўная ў.
   • Выканаўчая ў.
   • Быць ва ўладзе.
   • Прыйсці да ўлады.

3. Асобы з урадавымі і адміністрацыйнымі паўнамоцтвамі.

   • Мясцовыя ўлады.
   • Ваша ўлада — рабіце, што хочаце, ваша справа.

уладальнік назоўнік | мужчынскі род

Той, хто ўладае чым-н.

• У. аўтамашыны.

|| жаночы род: уладальніца.

|| прыметнік: уладальніцкі.

уладалюб назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

Уладалюбівы чалавек.

уладалюбівы назоўнік | ніякі род | кніжнае

Які любіць уладу, імкнецца ўладарыць.

|| назоўнік: уладалюбства.

уладанне назоўнік | ніякі род

1. гл. уладаць.

2. Нерухомая маёмасць, зямельны ўчастак (таксама пра дзяржаўныя тэрыторыі).

   • Вялізныя ўладанні.
   • Каланіяльныя ўладанні.

уладар назоўнік | мужчынскі род

1. Той, хто валодае чым-н., гаспадар чаго-н.

   • У. маёнтка.

2. Той, хто карыстаецца неабмежаванай вярхоўнай уладай, каму ўсе падначальваюцца.

   • У. дзяржавы.
   • У. дум (пераноснае значэнне).

|| жаночы род: уладарка.

уладарны прыметнік

1. Які валодае правам наследавання ўлады.

   • У. князь.

2. Схільны загадваць, падначальваць сабе; які выражае загад, здольны рабіць моцны ўплыў на каго-н.

   • У. характар.
   • У. голас.

3. пераноснае значэнне: Неадольны, усемагутны.

   • У. наступ вясны.
   • Уладарная сіла натхнення.

|| назоўнік: уладарнасць.