Verbum

акаваць дзеяслоў | закончанае трыванне

Абабіць металам.

• А. скрыню жалезам.
• А. бочку.

|| незакончанае трыванне: акоўваць.

|| назоўнік: акоўванне і акоўка.

|| прыметнік: аковачны.

акадэмізм назоўнік | мужчынскі род | кніжнае

1. Чыста тэарэтычны напрамак у навуковых і вучэбных занятках, адарванасць іх ад практыкі, ад патрабаванняў жыцця, ад актуальных задач сучаснасці.

2. Напрамак у выяўленчым мастацтве, які прытрымліваецца ўсталяваных канонаў мастацтва антычнасці і эпохі Адраджэння.

акадэмік назоўнік | мужчынскі род

Член акадэміі (у 1 знач.), а таксама званне члена акадэміі, якое прысвойваецца буйнейшым вучоным, мастакам і пад.

• Акадэмікі Нацыянальнай акадэміі навук Ееларусі.

акадэмічны прыметнік

1. гл. акадэмія.

2. Які прытрымліваецца ўсталяваных традыцый (у навуцы, мастацтве).

   • А. жывапіс.

3. Навучальны (у дачыненні вышэйшых навучальных устаноў).

   • А. год.

4. пераноснае значэнне: Чыста тэарэтычны, не звязаны з практыкай.

   • Гэта акадэмічныя спрэчкі.

5. У складзе назваў тэатраў, аркестраў, капэл азначае: вышэйшай кваліфікацыі, узорны.

   • Нацыянальны а. тэатр оперы і балета Беларусі.

акадэмія назоўнік | жаночы род

1. Вышэйшая навуковая або мастацкая ўстанова.

   • А. навук Беларусі.

2. Назва некаторых вышэйшых навучальных устаноў.

   • Ваенна-медыцынская а.
   • Сельскагаспадарчая а.

|| прыметнік: акадэмічны.

аказацца​¹ дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Стаць, з’явіцца ў сапраўднасці кім-, чым-н., якім-н.

   • Мікола аказаўся добрым настаўнікам.
   • Аказалася, што хлопцы ведалі адзін аднаго.

2. Апынуцца дзе-н., трапіць куды-н.

   • Дырэктар аказаўся на сходзе.

3. Знайсціся, быць у наяўнасці.

   • Добра, што з сабою аказаліся грошы.

|| незакончанае трыванне: аказвацца.

аказацца​² дзеяслоў | закончанае трыванне

Падаць голас, вестку; загаварыць, азвацца.

• Сын нарэшце аказаўся, прыслаў пісьмо.

|| незакончанае трыванне: аказвацца.

аказаць дзеяслоў | закончанае трыванне

У злучэнні з некаторымі назоўнікамі абазначае дзеянне паводле знач. гэтых назоўнікаў.

• А. дапамогу (дапамагчы).
• А. увагу (уважліва аднесціся).

|| незакончанае трыванне: аказваць.

|| назоўнік: аказанне.

аказія назоўнік | жаночы род

1. Зручны, спрыяльны выпадак для паездкі або перасылкі чаго-н. з кім-н.

   • Якраз надарылася зручная а.

2. Рэдкі, незвычайны выпадак (размоўнае).

   • Што за а.!

акалаціць дзеяслоў | закончанае трыванне

1. Абабіць калоцячы, абтрэсці.

   • А. грушы.

2. Уручную абмалаціць, абабіць (снапы жыта).

   • А. жыта.

|| незакончанае трыванне: акалочваць.