Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

жэ, нескл., н.

Назва літары «ж».

жэлацін, ‑у, м. і жэлаціна, ‑ы, ж.

Сумесь бялковых рэчываў жывёльнага паходжання, раствор якой пры ахаладжэнні пераходзіць у студзяністы стан (выкарыстоўваецца ў тэхніцы, фатаграфіі, кулінарыі, медыцыне і пад.).

[Фр. gelatine.]

жэлацінавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да жэлаціну, жэлаціны. Жэлацінавы цэх.

жэле, нескл., н.

Салодкая студзяністая страва, якая гатуецца з фруктова-ягадных сокаў, малака і іншых прадуктаў з дабаўленнем жэлаціну. Яблычнае жэле.

[Фр. gelée.]

жэлейны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіпы да жэле. // Зроблены з жэле. Жэлейны мармелад.

жэмайты, нескл., н.

Старажытнае літоўскае племя, якое ў 13–15 стст. жыло ў заходняй частцы Літвы.

жэмчуг, ‑у, м.

Каштоўнае перламутравае рэчыва, якое мае форму зярнят і шарыкаў белага, ружовага, жоўтага, радзей чорнага колеру і здабываецца з ракавін некаторых малюскаў. Здабыча жэмчугу. // Выраб, аздоба з гэтага рэчыва.

жэньшэнь, ‑ю, м.

Далёкаўсходняя травяністая расліна сямейства араліевых, корань якой выкарыстоўваецца як лекавы сродак.

[Кіт.]

жэрабя, ‑я, н.

Умоўны знак (дробная рэч, паперка і пад.), які выцягваецца наўгад з шэрагу падобных прадметаў пры вызначэнні чарговасці, абавязку або права на што‑н. Кінуць жэрабя. Цягнуць жэрабя. ▪ Але як гэты надзел дастаўся.. [Раману] па жэрабю, то і не было на каго наракаць. Колас.

жэрах, ‑а, м.

Драпежная прэснаводная прамысловая рыба сямейства карпавых.