Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

жабры, ‑аў; адз. жабра, ‑ы, ж.

Органы дыхання рыб і некаторых іншых водных жывёлін, якія дыхаюць раствораным у вадзе кіслародам. Іліко.. схапіў свае восці і ўдарам пад жабры дакончыў рыбіну. Самуйлёнак.

•••

Браць (узяць) за жабры гл. браць.

жабурынне, ‑я, н.

Разм. Жабіна ікра. У мелкіх затоках мы хутка набралі поўную банку жабінай ікры, або, як у нас кажуць, жабурыння, разам з травой і ілам. Якімовіч.

жабяня і жабянё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.

Маладая, маленькая жаба; жабка (у 1 знач.).

жабін, ‑а.

Які належыць жабе. Жабіна ікра.

жабіны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да жабы, уласцівы ёй. У лазняках каля Дняпра не сціхаў птушыны і жабіны канцэрт. Лупсякоў.

жабіцца, ‑біцца; незак.

Разм. Моршчыцца, набываць бугрысты выгляд. Скура на ботах пачала жабіцца. // Моршчыцца, трэскацца пры згінанні (пра драўніну).

жавала, ‑а, н.

Першая пара сківіц у ротавым апараце ракападобных, мнаганожак і насякомых.

жавальны, ‑ая, ‑ае.

Які служыць для жавання. Жавальны апарат. Жавальныя мышцы.

жаванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. жаваць.

жаваны і жованы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад жаваць.

2. у знач. прым. Расцёрты, размяты зубамі. Настаўніца назвала .. [Сержаў] учынак з жаванай паперай хуліганствам. Чорны. // перан. Разм. Які доўга і неаднаразова абмяркоўваўся; зацяганы. Жаванае пытанне.