грэбень назоўнік | мужчынскі род
-
Пласцінка з радам зубоў для расчэсвання валасоў або заколвання і змацавання жаночай прычоскі.
-
Прыстасаванне такой формы, ужыв. у розных галінах вытворчасці (спецыяльны тэрмін).
-
Мясісты нарост на галаве некаторых птушак.
-
пераноснае значэнне: Вяршыня чаго-н.
|| памяншальная форма: грабеньчык.
|| прыметнік: грабеньчыкавы.
|| прыметнік: грабенны, грабянёвы і грабнявы.
- Грабеннае прадзенне (камвольнае).
- Грабенны (грабянёвы) выраст.
- Грабнявыя культуры (якія вырошчваюцца на грабянях град).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
грэ́бень (мн. грабяні́, -нёў) м., в разн. знач. гре́бень; (у птицы — ещё) гребешо́к; (для расчёсывания волос — ещё) гребёнка ж., расчёска ж.;
прадзі́льны г. — пряди́льный гре́бень;
го́рны г. — го́рный гре́бень;
г. хва́лі — гре́бень волны́;
○ пе́ўневы г. — бот. петуши́ный гребешо́к;
◊ стры́гчы (усі́х) пад адзі́н г. — стричь (всех) под одну́ гребёнку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
грэбень, ‑я; мн. грабяні, ‑ёў; м.
1. Пласцінка з зубамі для расчэсвання валасоў або для заколвання і ўпрыгожвання жаночай прычоскі. Касцяны грэбень. ▪ Светлыя, амаль ільнянога колеру валасы.. [Васіліны] былі заколаты шырокім грэбенем на патыліцы, але асобныя кудзеркі падалі на лоб і на скроні. Хадкевіч.
2. Прыстасаванне, якое формай і прызначэннем нагадвае грэбень. Прадзільны грэбень.
3. Мясістая нарасць на галаве некаторых птушак. Грэбень пеўня.
4. перан. Верхні край, вяршыня чаго‑н. Грэбень баразны. Грэбень лесу. ▪ Па самым грэбень вала ідзе дарожка, абсаджаная старымі дрэвамі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Грэ́бень ’грэбень’. Рус. гре́бень, укр. гре́бінь, польск. grzebień, чэш. hřeben, серб.-харв. гре̏бе̑н. Прасл. *greby *grebene (да асновы *greb‑ ’грэбці’). Гл. Фасмер, 1, 454; Трубачоў, Эт. сл., 7, 112–113.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расчоска назоўнік | жаночы род
Грэбень для расчэсвання валасоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
грабеньчаты прыметнік
Падобны на грэбень (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
стрыгчы, стрыгу, стрыжэш, стрыжэ; стрыжом, стрыжаце, стрыгуць; пр. стрыг, ‑ла; незак., каго-што.
1. Зразаць. падрэзваць ножкамі, машынкай (валасы, шэрсць і пад.). Стрыгчы шэрсць. Стрыгчы бараду. ▪ Летам гаспадар прыбірае валасы пад капялюш, а зімою стрыжэ коратка. Бажко. // Зразаць, падразаць каму‑н. валасы, шэрсць. У школе ёсць машынка. На школьным дварэ ў часе перапынку стрыжэ настаўнік сваіх маленькіх вучняў. Колас. Проста дзівы творыць электрычнасць: нават кароў доіць і авечак стрыжэ... Якімовіч. // Падразаць, караціць траву, галінкі і пад. У старажытным парку ўлетку стрыгуць газоны. Грачанікаў. // Спец. Падразаць, падраўноўваць ворс на тканіне. Стрыгчы бобрык.
2. Падразаць валасы якім‑н. спосабам; стрыгчыся. Стрыгчы валасы пад бокс.
•••
Стрыгчы вачамі — наглядваць на каго‑н., кідаць позіркі на каго‑н. Сват Рыгорка стрыг вачамі, стараючыся непрыкметна кінуць позіркі на маладуху, улавіць яе настрой. Дуброўскі.
Стрыгчы вушамі — паводзячы вушамі, прыслухоўвацца (пра коней, зайцаў).
Стрыгчы купоны — жыць на рэнту, на працэнты з каштоўных папер.
Стрыгчы ўсіх пад адзін грэбень — раўняць усіх у якіх‑н. адносінах, падганяць пад адно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
comb1 [kəʊm] n.
1. грэ́бень, грабяне́ц, грабе́ньчык;
a wide-toothed/close-toothed comb рэ́дкі/густы́ грэ́бень
2. textile часа́лка
3. со́ты;
comb honey со́тавы мёд
4. грэ́бень (пеўня); чубо́к (птушкі)
5. грэ́бень (хвалі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
гребёнка ж.
1. (расчёска) грабяне́ц, -нца́ м., грэ́бень, -ня м.;
2. тех. грэ́бень, -ня м.;
◊
стричь всех под одну́ гребёнку стры́гчы ўсіх пад адзі́н грэ́бень.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
грабеньчык, ‑а, м.
Памянш. да грэбень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)