Істотных і неістотных абласцей метад 6/581

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

істо́тны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. істо́тны істо́тная істо́тнае істо́тныя
Р. істо́тнага істо́тнай
істо́тнае		 істо́тнага істо́тных
Д. істо́тнаму істо́тнай істо́тнаму істо́тным
В. істо́тны (неадуш.)
істо́тнага (адуш.)		 істо́тную істо́тнае істо́тныя (неадуш.)
істо́тных (адуш.)
Т. істо́тным істо́тнай
істо́тнаю		 істо́тным істо́тнымі
М. істо́тным істо́тнай істо́тным істо́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абстрагава́цца, -гу́юся, -гу́ешся, -гу́ецца; -гу́йся; зак. і незак. (кніжн.).

У думках адарвацца (адрывацца) ад тых ці іншых уласцівасцей ці сувязей прадметаў, з’яў з мэтай выдзялення найбольш істотных і заканамерных іх прыкмет.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

картасхе́ма, ‑ы, ж.

Спрошчаная, безмаштабная і без геаграфічнай сеткі карта для ілюстрацыі істотных рыс якой‑н. з’явы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абстра́кцыя, -і, ж.

1. Мысленнае адцягненне, адасабленне ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей або сувязей прадметаў і з’яў для выдзялення асноўных, істотных іх прыкмет, агульных уласцівасцей.

Пры дапамозе абстракцыі ўзніклі ўсе лагічныя паняцці.

2. Адцягненае паняцце, тэарэтычнае абагульненне вопыту.

Навуковая а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

істо́тна прысл. , істо́тны wésentliċh; bedéutend (значны);

без істо́тных змяне́нняў óhne wésentliche [bedéutende] Änderungen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

картасхе́ма

(ад карта + схема)

- спрошчаная, без маштабу і геаграфічнай сеткі карта для ілюстрацыі істотных рыс якой-н. з’явы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэфіні́цыя

(лац. definitio)

кароткае азначэнне якога-н. паняцця з улікам найбольш істотных яго адценняў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

істо́тны, ‑ая, ‑ае.

Які складае сутнасць або датычыцца сутнасці чаго‑н.; значны, важны, асноўны. Істотны недахоп. Істотная розніца. Істотны ўклад у навуку. □ Кастрычніцкія дні 1917 года ў былой Расіі зрабілі вельмі істотную папраўку да гісторыі грамадства. Галавач. Мова героя — адзін з істотных сродкаў раскрыцця і выяўлення яго ўнутранага свету. Барсток.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урадлі́васць, ‑і, ж.

1. Здольнасць забяспечваць расліны пажыўнымі рэчывамі, даваць ураджай. Адной з істотных уласцівасцей глебы з’яўляецца ўрадлівасць. «Весці». Розныя глебы па ўрадлівасці — розныя нормы высеву. Ермаловіч. Тост за калгасную нашу сям’ю, Ніў залатых урадлівасць; Тост за глыбокую ў полі раллю І за руплівае жніва! Танк.

2. Ураджайнасць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)