іры́дый

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. іры́дый
Р. іры́дыю
Д. іры́дыю
В. іры́дый
Т. іры́дыем
М. іры́дыі

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

іры́дый, -дыю м., хим. ири́дий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

іры́дый, ‑ю, м.

Рэдкі ў прыродзе хімічны элемент, цяжкі тугаплаўкі метал шаравата-белага колеру, блізкі да плаціны.

[Ад грэч. iris, iridos — радуга.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ірыдый 5/152; 8/415 (табл.), 468

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ірыдый

т. 7, с. 325

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

іры́дый

(н.-лац. iridium, ад гр. iris, -idos = радуга)

рэдкі ў прыродзе хімічны элемент, цяжкі тугаплаўкі метал шаравата-белага колеру, блізкі да плаціны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ири́дий хим. іры́дый, -дыю м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

iridium [ɪˈrɪdiəm] n. chem. іры́дый

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ВЫСАКАРО́ДНЫЯ МЕТА́ЛЫ,

золата, серабро, плаціна і металы плацінавай групы (ірыдый, осмій, паладый, родый, рутэній), якія атрымалі сваю назву гал. чынам за высокую хім. ўстойлівасць і прыгожы вонкавы выгляд у вырабах. Золата, серабро і плаціна маюць таксама высокую пластычнасць, а металы плацінавай групы — тугаплаўкасць. Высакародныя металы і іх сплавы шырока выкарыстоўваюцца ў тэхніцы, хім. прам-сці, медыцыне, ювелірнай справе і дэкаратыўна-прыкладным мастацтве; некаторыя (пераважна золата) маюць функцыі валютных металаў (гл. ў арт. Грошы).

т. 4, с. 321

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)