яса́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. яса́к
Р. ясаку́
Д. ясаку́
В. яса́к
Т. ясако́м
М. ясаку́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

яса́к, -у́, м.

Натуральны падатак у Рускай дзяржаве, які збіралі на карысць казны з народаў Паволжа, Сібіры і Далёкага Усходу.

|| прым. яса́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яса́к, -ку́ м., ист. яса́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яса́к ист. яса́к, -ку́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яса́к, ‑у, м.

1. Падатак у Рускай дзяржаве, які збіралі на карысць казны з народаў Паволжа і Сібіры.

2. Уст. Умоўны знак, сігнал.

[Ад цюрк. jasaq — падатак, даніна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

яса́к

(цюрк. jasaq)

даніна, якую ў старажытнасці плацілі падначаленыя народы татарскім ханам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

я́ска

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. я́ска я́скі
Р. я́скі я́сак
Д. я́сцы я́скам
В. я́ску я́сак
Т. я́скай
я́скаю		 я́скамі
М. я́сцы я́сках

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

яса́чны, ‑ая, ‑ае.

Гіст.

1. Які мае адносіны да ясаку, з’яўляецца ясаком. Ясачны збор.

2. Які плаціць ясак, звязаны з выплатай ясаку. Ясачныя людзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АСТРАХА́НСКАЕ ХА́НСТВА,

татарская феад. дзяржава са сталіцай у Астрахані. Узнікла ў выніку распаду Залатой Арды, адасобілася ў 1459—60. Асн. занятак насельніцтва — качавая жывёлагадоўля, паляванне, рыбалоўства. Уладу хана абмяжоўвалі феадалы. Падданае насельніцтва плаціла хану ясак. Барацьба за Астраханскае ханства паміж Крымскім ханствам і Нагайскай Ардой прывяла ханства да збліжэння з Расіяй і падпісання ў 1533 саюзнага дагавора. У 1554 рас. ўрад, зацікаўлены ў выхадзе да Каспійскага м., з дапамогай войска паставіў на чале Астраханскага ханства свайго васала Дэрвіш-Алі. Намаганне апошняга выйсці з-пад залежнасці ад Масквы выклікала новы паход рас. войскаў. У 1556 Астраханскае ханства далучана да Рас. Дзяржавы.

т. 2, с. 54

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)