эшало́н

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. эшало́н эшало́ны
Р. эшало́на эшало́наў
Д. эшало́ну эшало́нам
В. эшало́н эшало́ны
Т. эшало́нам эшало́намі
М. эшало́не эшало́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

эшало́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Баявое, аператыўнае пастраенне.

2. Цягнік, а таксама іншы від транспарту спецыяльнага прызначэння для масавых перавозак.

Воінскі э.

Э. з нафтай.

|| прым. эшало́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

эшало́н м., воен., ж.-д. эшело́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эшало́н, ‑а, м.

1. Спец. Частка баявога парадку войск, калі размяшчэнне падраздзяленняў зроблена ў глыбіню ці ўступамі, а не па фронту. На світанні наша разведка данесла, што старыя нямецкія франтавыя ўмацаванні, першага і другога эшалона, пустыя. Машара.

2. Пры паходным перамяшчэнні войска — асобная частка агульнай калоны, якая рухаецца на пэўнай адлегласці ад другой. Калі ў 6 гадзін 30 мінут пачаць адвал ад левага берага першай хвалі дэсанта, то штурмавыя батальёны дывізій першага эшалона прычаляць да таго берага ў 7 гадзін 30 мінут. «Звязда».

3. Чыгуначны састаў, аўтакалона, група самалётаў для масавых перавозак спецыяльнага прызначэння. Эшалон з вугалем. □ Цяпер усе станцыі і пуці забіты ваеннымі эшалонамі, што так паспешліва гналіся на ўсход. Няхай. [Страмілін:] Мы адпраўляем першы эшалон нашых самазвалаў на Волга-Дон. Крапіва.

[Фр. échelon.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

эшало́н м. вайск.

1. Stáffel f -, -n;

баявы́ эшало́н Geféchtsstaffel f;

2. (вайсковы цягпік) Militärzug m -(e)s, -züge

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

эшало́н

(фр. échelon)

1) частка размешчанага ў глыбіню баявога парадку войск або паходнай калоны;

2) чыгуначны састаў або іншы транспартны сродак для масавых перавозак спецыяльнага прызначэння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эшело́н воен., ж.-д. эшало́н, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кіру́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Узяты напрамак куды-н.

Эшалон узяў к. на ўсход.

2. перан., чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога-н. дзеяння, з’явы і пад.

К. ваеннай палітыкі.

Гаворка ішла ў розных кірунках.

3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; групоўка, школа.

Літаратурныя кірункі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

расстраля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. каго (што). Падвергнуць расстрэлу (у 2 знач.).

Р. здрадніка.

2. каго-што. Падвергнуць моцнаму абстрэлу з блізкай адлегласці.

Р. варожы эшалон з боепрыпасамі.

3. што. Зрасходаваць пры стральбе.

Р. усе патроны.

|| незак. расстрэ́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расстрэ́л, -у, м. і расстрэ́льванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)