шумныя гукі

т. 17, с. 487

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

шу́мны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шу́мны шу́мная шу́мнае шу́мныя
Р. шу́мнага шу́мнай
шу́мнае		 шу́мнага шу́мных
Д. шу́мнаму шу́мнай шу́мнаму шу́мным
В. шу́мны (неадуш.)
шу́мнага (адуш.)		 шу́мную шу́мнае шу́мныя (неадуш.)
шу́мных (адуш.)
Т. шу́мным шу́мнай
шу́мнаю		 шу́мным шу́мнымі
М. шу́мным шу́мнай шу́мным шу́мных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэля́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж. (уст.).

Пісьмовае данясенне аб дзеяннях войск.

Пераможныя рэляцыі (таксама перан.: шумныя паведамленні пра поспехі; іран.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чу́хкаць, ‑ае; незак.

Разм. Утвараць шумныя працяглыя гукі, характэрныя для паравозаў, паравых рухавікоў і пад. Сінеў і чухкаў недзе ў шэрых прыцемках паравоз. М. Стральцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шыро́зны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Вельмі шырокі. У стэп шырозны Машыны гулкія пайшлі. Калачынскі. І сонца Вітае Шырозныя шумныя кроны, Дзе Свіслач малая Бруіцца З Лагойшчыны сонна. Дзеружынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

shrill [ʃrɪl] adj.

1. прарэ́злівы; рэ́зкі, вісклі́вы;

a shrill whistle прарэ́злівы свіст

2. шу́мны, неўтайма́ваны;

shrill protests шу́мныя пратэ́сты

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

vociferous [vəʊˈsɪfərəs] adj.

1. fml гу́чны, мо́цны;

vociferous debates шу́мныя дэба́ты

2. гарла́сты, крыклі́вы; галасі́сты;

vociferous protesters крыклі́выя пратэсту́ючыя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шу́мны¹, -ая, -ае.

1. Які стварае шум¹ (у 1 знач.); гучны.

Ш. струмень.

Шумная размова.

2. Такі, дзе многа шуму¹ (у 1 знач.), надта ажыўлены.

Шумная аўдыторыя.

3. перан. Які выклікае шум¹ (у 2 знач.), сенсацыю.

Ш. поспех.

4. Які з’яўляецца шумам¹ (у 3 знач.), утвараецца пры дапамозе шуму¹ (спец.).

Шумныя гукі.

|| наз. шу́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарэ́зны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і гарэзлівы. Вясёлыя і гарэзныя птушкі ўсё часцей распачынаюць між сабою шумныя заўзятыя бойкі. В. Вольскі. Гарэзныя агеньчыкі, якія так любіла Валя, замільгалі ў блакітных вачах Гусаковіча. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таве́рна, ‑ы, ж.

Невялікі шынок; карчма (у Італіі, Швейцарыі і некаторых іншых краінах). Унізе, ля паўднёвага схілу Бірсы, былі шумныя вуліцы і плошчы з крамамі і складамі тавараў, арсеналамі, лазнямі, тавернамі. В. Вольскі.

[Іт. taverna.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)