шо́лам
‘галаўны ўбор’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
шо́лам |
| Р. |
шо́ламу |
| Д. |
шо́ламу |
| В. |
шо́лам |
| Т. |
шо́ламам |
| М. |
шо́ламе |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шо́лам
‘шолах, шум’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шо́лам |
шо́ламы |
| Р. |
шо́ламу |
шо́ламаў |
| Д. |
шо́ламу |
шо́ламам |
| В. |
шо́лам |
шо́ламы |
| Т. |
шо́ламам |
шо́ламамі |
| М. |
шо́ламе |
шо́ламах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шо́лам, ‑у, м.
Абл. Шум, крык. Гарадскі шолам, які спаткаў.. [Рыгора] на вакзале і праводзіў да Петрусёвай кватэры, змаўкаў. Гартны. Раптам — з-за ўзгорка пачуўся незвычайны шолам, бабскі гвалт. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ля́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. Моцна стукнуцца чым‑н. аб што‑н. Шолам адляцеў ад яблыні і ляснуўся патыліцай аб калодку. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разні́ца, ‑ы, ж.
Разм. Прадпрыемства, дзе рэжуць жывёлу; бойня. Цётка Двойра прыбірала ў іх у хаце і гатавала .. [дзецям] есці, калі Шолам прыносіў з разніцы кавалак мяса. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Прышаламі́ць экспр. ’пакараць’ (лях., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. пришоломити ’ашаламіць’. Гл. ашаламіць, шолам з развіццём семантыкі ’аглушыць, адурыць’ → ’пакараць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́йкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бойкага. Бойкасць [Галіны], прастата, уменне стрымаць сябе ў патрэбны момант былі тымі якасцямі, якіх многім не хапала. Няхай. Шолам таксама пахваліў мяне за бойкасць пяра. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашаламе́ць ’адурэць’ (Касп.), ’аслупянець, страціць розум ад нечаканасці’ (палес., Цыхун, вусн. паведамл.), ’збянтэжыцца, згубіць кірунак і развагу’ (КЭС, лаг.), ошоломонець ’адурэць’ (КСТ), ашаламу́ніцца (Шпіл.), укр. ошалемоніти ’ашалець’, рус. ошелометь ’адурэць, ашалець, страціць прытомнасць’. Ад шо́лам ’шум’, гл. ашаламіць; да семантыкі параўн. устойлівыя выразы «шум и шаль в голове» (Шн., 2, 552), «на третье (поле) конь ступая, шум голоўку обнимая» (Шн., I, 334); суфіксальнае нарашчэнне ‑ан‑ (‑он‑) мае ўзмацняльны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шум, пошум; шолам, гамана (разм.); галас (абл.); гоман (іран.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)