ша́стаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць лёгкі шум, шоргат.

Шастае дождж па даху.

Ш. сенам.

2. Біць з шумам (разм.).

Ш. дубцом па нагах.

3. Хадзіць, снаваць туды-сюды з мэтай што-н. выгледзець, украсці і пад. (разм.).

Ш. па лесе.

Не трэба ш. дзе не след.

4. што. Рэзаць (разм.).

Ш. сала нажом.

|| наз. ша́станне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ша́стаць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ша́стаю ша́стаем
2-я ас. ша́стаеш ша́стаеце
3-я ас. ша́стае ша́стаюць
Прошлы час
м. ша́стаў ша́сталі
ж. ша́стала
н. ша́стала
Загадны лад
2-я ас. ша́стай ша́стайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ша́стаючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ша́стаць несов.

1. (издавать шелест) шелесте́ть, шурша́ть;

2. разг. бы́стро ре́зать;

3. кромса́ть; рвать;

4. разг. ходи́ть, шныря́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ша́стаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Утвараць лёгкі шум, шоргат. Дождж шастаў па жалезным даху навеса, як бы нараджаючы спакойную, мяккую музыку. Навуменка. Крыху далей шастала пілка і адлічваліся гулкія ўдары сякер. Гартны. // чым. Рухаючы чым‑н., шамацець. То шастала [Ганна] сенам, то бегла к дубку, мяняла, сушыла пялёнку, давала малой грудзей, гушкала. Мележ. За вокнамі вые завіруха, шастаюць голымі галінамі яблыні ў садку, а ў пакоі цёпла ад напаленай грубкі. Хадкевіч.

2. Разм. Сцябаць, біць з шумам. Раса вельмі хутка змачыла калашыны маіх палатняных портак, і яны гучна шасталі па лытках. Сачанка.

3. Разм. Хадзіць, снаваць туды-сюды. Пакуль мы шасталі па лясах ды дбалі аб самым надзённым — пад’есці, перахавацца, узброіцца ды якога немца падстрэліць, — .. [Мароз] думаў, паглыбляўся, асэнсоўваў гэту вайну. Быкаў. Нячутна шасталі па сценах доўгія цені. Шамякін.

4. Разм. Лазіць, шнарыць з мэтай выгледзець што‑н., сцягнуць, адшукаць што‑н. Ужо заняўся веташок На макаўцы віхрастай. Забудзь стажок і муражок І ў сад чужы не шастай! Барадулін. — Цяпер усё, — трос барадой дзед. — З ўнукам пастараліся. Не будзе больш, шэры, шастаць, дзе не след. Даніленка.

5. Разм. Крэмзаць, пісаць. Ахутаўшыся густымі клубамі махорачнага дыму, .. [Аркадзь Куляшоў] ужо шастае алоўкам на папяровым лісце. Бялевіч.

6. што. Разм. Рэзаць. Шастаць нажом сала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́стаць

1. (утвараць шум) ráuschen vi; säuseln vi (вецер); ráscheln vi (напр. лісце)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

заша́стаць, -аю, -аеш, -ае; зак.

Пачаць шастаць.

Нехта ў кустах зашастаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шурша́ть несов. ша́стаць, шамаце́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шелесте́ть несов. ша́стаць, шамаце́ць, шапаце́ць, шалахце́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шамята́ць

‘шамацець, шоргаць, шастаць’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шамячу́ шаме́чам
2-я ас. шаме́чаш шаме́чаце
3-я ас. шаме́ча шаме́чуць
Прошлы час
м. шамята́ў шамята́лі
ж. шамята́ла
н. шамята́ла
Загадны лад
2-я ас. шамячы́ шамячы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час шаме́чучы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заша́стаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць шастаць. // Шаснуць, прашастаць. Кусты зашасталі, і ўсё сціхла. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)