шалё́ная
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| ж. |
- |
| Н. |
шалё́ная |
шалё́ныя |
| Р. |
шалё́най |
шалё́ных |
| Д. |
шалё́най |
шалё́ным |
| В. |
шалё́ную |
шалё́ных |
| Т. |
шалё́най шалё́наю |
шалё́нымі |
| М. |
шалё́най |
шалё́ных |
Крыніцы:
nazounik2008.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
шалёны, -ая, -ае.
1. Хворы на шаленства (у 1 знач.).
Ш. воўк.
2. Які страціў разважлівасць, цвярозы розум.
Шалёная, што ты надумала рабіць!
3. перан. Вялікай сілы, напружаны; нястрыманы ў пачуццях.
Шалёная скорасць.
4. перан. Неўтаймоўны, люты.
Ш. характар.
5. перан. Выпадковы, бязладны.
Шалёная куля.
◊
Шалёныя грошы — грошы, якія лёгка дастаюцца і таму расходуюцца неэканомна.
Шалёныя цэны (разм.) — вельмі высокія.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шалё́ны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
шалё́ны |
шалё́ная |
шалё́нае |
шалё́ныя |
| Р. |
шалё́нага |
шалё́най шалё́нае |
шалё́нага |
шалё́ных |
| Д. |
шалё́наму |
шалё́най |
шалё́наму |
шалё́ным |
| В. |
шалё́ны (неадуш.) шалё́нага (адуш.) |
шалё́ную |
шалё́нае |
шалё́ныя (неадуш.) шалё́ных (адуш.) |
| Т. |
шалё́ным |
шалё́най шалё́наю |
шалё́ным |
шалё́нымі |
| М. |
шалё́ным |
шалё́най |
шалё́ным |
шалё́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
забу́хкаць, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць бухкаць. Забухкалі гранаты, застрачылі кулямёты і аўтаматы, ўдарылі вінтоўкі. Шалёная страляніна злілася ў суцэльны гул. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падкасі́ць, -кашу́, -ко́сіш, -ко́сіць; -ко́шаны; зак.
1. што. Падрэзаць касой.
П. траву.
2. перан., каго (што). Зваліць з ног.
Шалёная куля падкасіла партызана.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан., каго (што). Адняць сілы, бадзёрасць.
Хвароба падкасіла старога.
|| незак. падко́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
rat race [ˈrætreɪs] n. the rat race шалёная паго́ня за бага́ццем, по́спехам; жо́рсткая канкурэ́нцыя
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
tearing [ˈteərɪŋ] adj. імклі́вы, нястры́мны;
a tearing hurry шалёная спе́шка;
a tearing beauty рэ́дкая прыгажо́сць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мена́да
(гр. mainas, -ados = літар. шалёная, раз’юшаная)
жрыца Вакха, вакханка ў Стараж. Грэцыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
расхадзі́цца, -хаджу́ся, -хо́дзішся, -хо́дзіцца; зак.
1. Прахадзіўшы доўга, прывыкнуць да хадзьбы, перастаць адчуваць стомленасць ад яе.
Расхадзіўся, і ногі перасталі балець.
2. Пачаць хадзіць многа, сюды-туды.
3. перан. Дайсці да крайняй ступені ў праяўленні чаго-н., у якіх-н. дзеяннях, разысціся.
Нервы расхадзіліся.
Расхадзілася шалёная завіруха.
|| незак. расхо́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)