шало́паць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Цяміць, разумець.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шало́паць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шало́паю шало́паем
2-я ас. шало́паеш шало́паеце
3-я ас. шало́пае шало́паюць
Прошлы час
м. шало́паў шало́палі
ж. шало́пала
н. шало́пала
Загадны лад
2-я ас. шало́пай шало́пайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шало́паючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шало́паць несов., разг. куме́кать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шало́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Кумекаць, цяміць, разумець. А толькі так дзянькі праз два Шалопаць стала галава. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шало́паць разм. (разумець) kapíeren vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Расшало́паць ’зразумець, раскумекаць, разабрацца’ (ТСБМ, Байк. і Некр.), рысшало́піцца ’разабрацца’ (Бяльк.). Ад шалопаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прышало́пкаваты ’дурнаваты’ (хойн., Мат. Гом.), укр. пришелепкуватий, пришолопкуватий, пришелепуватий, пришо‑ лопуватий ’дурнаваты’. Да шалопаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ашалапу́цець ’страціць (на некаторы час) здольнасць рэагаваць у выніку моцнай стомленасці або ў сувязі з нечаканым здарэннем’ (Янк. I), ашылапець ’аслупянець, скамянець’ (Бяльк.). Да шолап выкл. ’шась!’, параўн. шало́паць ’разумець, разбірацца’, першаснае ’корпацца, шастаць’, шалапут ’разгублены, узрушаны, няўважлівы чалавек’, параўн. драг. ошолоп ’асталоп, дурань’ (Клім.), укр. шолопати шастаць, корпацца’ (Карпат, диал. оном., 474), шалопокіти ’выдаваць глухі гук, шастаць’. Гл. ашалапуціць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)