чэ́рнены
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чэ́рнены |
чэ́рненая |
чэ́рненае |
чэ́рненыя |
| Р. |
чэ́рненага |
чэ́рненай чэ́рненае |
чэ́рненага |
чэ́рненых |
| Д. |
чэ́рненаму |
чэ́рненай |
чэ́рненаму |
чэ́рненым |
| В. |
чэ́рнены (неадуш.) чэ́рненага (адуш.) |
чэ́рненую |
чэ́рненае |
чэ́рненыя (неадуш.) чэ́рненых (адуш.) |
| Т. |
чэ́рненым |
чэ́рненай чэ́рненаю |
чэ́рненым |
чэ́рненымі |
| М. |
чэ́рненым |
чэ́рненай |
чэ́рненым |
чэ́рненых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
чэ́рнены
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, незакончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чэ́рнены |
чэ́рненая |
чэ́рненае |
чэ́рненыя |
| Р. |
чэ́рненага |
чэ́рненай чэ́рненае |
чэ́рненага |
чэ́рненых |
| Д. |
чэ́рненаму |
чэ́рненай |
чэ́рненаму |
чэ́рненым |
| В. |
чэ́рнены (неадуш.) чэ́рненага (адуш.) |
чэ́рненую |
чэ́рненае |
чэ́рненыя (неадуш.) чэ́рненых (адуш.) |
| Т. |
чэ́рненым |
чэ́рненай чэ́рненаю |
чэ́рненым |
чэ́рненымі |
| М. |
чэ́рненым |
чэ́рненай |
чэ́рненым |
чэ́рненых |
Кароткая форма: чэ́рнена.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
чэ́рнены
1. прич. чернённый; см. чарні́ць 1;
2. прил. чернёный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чэ́рнены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад чарніць (у 1 знач.).
2. у знач. прым. Пакрыты, апрацаваны чэрню 2. Чэрненае серабро. Чэрненая сталь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарні́ць, чарню́, чэ́рніш, чэ́рніць; чэ́рнены; незак.
1. што. Рабіць чорным, фарбаваць у чорны колер.
Ч. бровы.
2. перан., каго-што. Няславіць, ганьбаваць каго-, што-н.
Не трэба ч. людзей.
3. што.
Тое, што і вараніць.
|| зак. счарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 і 2 знач.), зачарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 знач.), начарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 1 знач.) і ачарні́ць, -чарню́, -чэ́рніш, -чэ́рніць; -чэ́рнены (да 2 знач.).
|| наз. чарне́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чернённый прич., чернёный прил. чэ́рнены.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АНО́Д
(ад грэч. anodos узыходжанне),
1) дадатны полюс (клема) крыніцы эл. току (гальванічнага элемента, акумулятара, эл. машыны). Ад анода ў знешнім эл. ланцугу накіраваны эл. ток.
2) Дадатны электрод электравакуумных і іонных прылад, звычайна выраблены з тугаплаўкіх металаў (тантал, малібдэн, чэрнены нікель), калі ахаладжэнне прымусовае — з медзі; іонных прылад — з матэрыялаў з малой другаснай эмісіяй (графіт, жалеза).
3) Дадатны полюс электрычнай дугі, электралітычнай ванны (гл. ў арт. Электроліз).
т. 1, с. 374
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)