чумі́за, -ы, ж.

Расліна сямейства злакавых, падобная на проса.

|| прым. чумі́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чумі́за

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. чумі́за
Р. чумі́зы
Д. чумі́зе
В. чумі́зу
Т. чумі́зай
чумі́заю
М. чумі́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чумі́за ж., бот. чуми́за

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чумі́за, ‑ы, ж.

Буйная злакавая расліна, з зерня якой вырабляюцца каштоўныя мука і крупы.

[Кіт.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чуміза

т. 17, с. 290

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

чумі́за

(кіт. cumiza)

злакавая расліна, якая вырошчваецца ў Азіі і Афрыцы як зерневая і кармавая культура.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чуми́за бот. чумі́за, -зы ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ЗБО́ЖЖАВЫЯ КУЛЬТУ́РЫ,

расліны, якія вырошчваюць пераважна на збожжа — асн. прадукт харчавання чалавека. корм для жывёл і сыравіна для многіх галін прам-сці. З.к. падзяляюць на зерневыя, у т.л. крупяныя культуры (найб. пашыраны пшаніца, рыс, жыта, кукуруза, ячмень, авёс, проса, сорга, грэчка, а таксама чуміза, магар, пайза, дагуса і інш.) і бабовыя (зернебабовыя) культуры. Займаюць амаль палову ўсіх пасяўных плошчаў свету і вырошчваюцца практычна на ўсіх кантынентах. На Беларусі пад З.к. занята каля 3 млн. га, яны даюць ⅓ таварнай прадукцыі раслінаводства. З хлебных злакавых культур найб. плошчы займаюць жыта і ячмень, вырошчваюць таксама азімую і яравую пшаніцу, авёс, кукурузу (у паўд. раёнах), грэчку і проса, зернебабовыя культуры. Зерне хлебных злакаў высокапажыўнае, мае 60—80% вугляводаў, 7—20% бялкоў, 2—5% тлушчу. ферменты, вітаміны і інш., зерне бабовых — багатае бялком.

т. 7, с. 28

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)