чмель, чмяля́, мн. чмялі́, чмялёў, м.

Насякомае сямейства пчаліных з тоўстым махнатым цельцам.

|| прым. чмялі́ны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чме́ль

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. чме́ль чмялі́
Р. чмяля́ чмялёў
Д. чмялю́ чмяля́м
В. чмяля́ чмялёў
Т. чмялём чмяля́мі
М. чмялі́ чмяля́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чмель, род. чмяля́ м. шмель

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чмель, чмяля, м.

Насякомае сямейства пчаліных з тоўстым, укрытым густымі галаскамі целам. Прагугніў і ўпаў на сланечнік пухнаты руды чмель, апудраны, быццам мельнік, кветкаваю мукою. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чмель м заал Húmmel f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

bumblebee [ˈbʌmblbi:] n. чмель

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шмель чмель, род. чмяля́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

humblebee

[ˈhʌmbəlbi:]

n.

чмель чмяля́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

bumblebee

[ˈbʌmbəlbi:]

n.

чмель, чмяля́ m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Міну́лька ’чмель’ (трак., Сл. ПЗБ). З ⁺ка‑манулька ’чмелік’, якое да літ. kamãnė ’чмель’, ст.-прус. kamnet ’конь’. Пачатковае мі‑ (замест ма‑) пад уплывам міну́шкі ’канюшына’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)