Блыха чалавечая 7/296—297 (укл.)

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

пра́гнасць, -і, ж.

1. Празмернае імкненне задаволіць якое-н. жаданне.

Есці з прагнасцю.

2. Ненасытнасць, жадлівасць.

П. чалавечая.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Mnschenwürde

f - чалаве́чая го́днасць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

чалаве́чы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чалаве́чы чалаве́чая чалаве́чае чалаве́чыя
Р. чалаве́чага чалаве́чай
чалаве́чае
чалаве́чага чалаве́чых
Д. чалаве́чаму чалаве́чай чалаве́чаму чалаве́чым
В. чалаве́чы (неадуш.)
чалаве́чага (адуш.)
чалаве́чую чалаве́чае чалаве́чыя (неадуш.)
чалаве́чых (адуш.)
Т. чалаве́чым чалаве́чай
чалаве́чаю
чалаве́чым чалаве́чымі
М. чалаве́чым чалаве́чай чалаве́чым чалаве́чых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чалаве́чы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чалаве́чы чалаве́чая чалаве́чае чалаве́чыя
Р. чалаве́чага чалаве́чай
чалаве́чае
чалаве́чага чалаве́чых
Д. чалаве́чаму чалаве́чай чалаве́чаму чалаве́чым
В. чалаве́чы (неадуш.)
чалаве́чага (адуш.)
чалаве́чую чалаве́чае чалаве́чыя (неадуш.)
чалаве́чых (адуш.)
Т. чалаве́чым чалаве́чай
чалаве́чаю
чалаве́чым чалаве́чымі
М. чалаве́чым чалаве́чай чалаве́чым чалаве́чых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

human1 [ˈhju:mən] n. (таксама human being) чалаве́к, чалаве́чая істо́та

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гаму́нкулус, ‑а, м.

Чалавечая істота, якую сярэдневяковыя алхімікі марылі стварыць штучна ў лабараторных умовах.

[Лац. homunculus — чалавечак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нячу́ласць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць нячулага. Чалавечая нячуласць. Нячуласць да слова.

2. Нячулыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Праявіць нячуласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гаму́нкулус

(с.-лац. homunculus = чалавечак)

чалавечая істота, якую, на думку натуралістаў сярэдневякоўя, быццам можна атрымаць штучным шляхам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

свядо́масць, -і, ж.

1. гл. свядомы.

2. Чалавечая здольнасць да ўзнаўлення рэчаіснасці ў мысленні; псіхічная дзейнасць як адлюстраванне рэчаіснасці.

Быццё вызначае с.

3. Стан чалавека пры здаровым розуме і памяці, здольнасць кантраляваць свае ўчынкі і пачуцці.

Страціць с.

4. Думка, пачуццё, поўнае разуменне чаго-н., уменне ацэньваць з’явы жыцця, разбірацца ў рэчаіснасці.

С. мас.

С. учынкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)