цэ́льнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
цэ́льнасць |
| Р. |
цэ́льнасці |
| Д. |
цэ́льнасці |
| В. |
цэ́льнасць |
| Т. |
цэ́льнасцю |
| М. |
цэ́льнасці |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цэ́льнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць цэльнага. У ім [Медным] усё гарманіравала, падкрэслівала цэльнасць натуры. Няхай. // Пра адзінства мастацкага ўражання і ўздзеяння. Аднак паэт .. настойліва шукае цэльнасць і гармонію і ў «Блакадзе» ў поўнай меры яе знайшоў. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цэ́льны, -ая, -ае.
1. 3 аднаго рэчыва, з аднаго куска, суцэльны.
Ц. мармур.
Цэльная металічная трубка.
2. Неразбаўлены, натуральны.
Цэльнае малако.
3. перан. Якому ўласціва ўнутранае адзінства.
Ц. характар.
|| наз. цэ́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздво́ены, -ая, -ае.
1. Такі, які раздвоіўся; раздзелены надвае.
Раздвоеная губа.
Р. след.
2. перан. Які страціў цэльнасць, унутранае адзінства.
Раздвоенае ўсведамленне.
|| наз. раздво́енасць, -і, ж.
Р. пачуццяў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адзі́нства, -а, н.
1. Агульнасць, поўнае падабенства.
А. думкі.
А. поглядаў.
2. Цэльнасць, згуртаванасць, непадзельнасць.
А. народа.
3. Непарыўнасць, узаемная сувязь.
А. тэорыі і практыкі.
А. формы і зместу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздво́іцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дво́іцца; зак.
1. Раздзяліцца надвае.
Сцежка раздвоілася.
2. перан. Страціць цэльнасць, унутранае адзінства, стаць супярэчлівым.
Думкі раздвоіліся.
|| незак. раздво́йвацца, -аецца.
|| наз. раздвае́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэ́ласнасць, ‑і, ж.
Стан цэласнага; цэльнасць. Тэрытарыяльная цэласнасць. □ Надзвычайная цэласнасць светаадчування, багацце пачуццяў.. — вось што характарызуе творы Я. Коласа. Адамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
це́льность ж. цэ́льнасць, -ці ж., цэ́ласнасць, -ці ж., цэ́ласць, -ці ж.; адзі́нства, -ва ср.; см. це́льный 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цэ́ласць, ‑і, ж.
1. Непашкоджанасць, некранутасць каго‑, чаго‑н. Гунава прыслаў запіску, што Сімон можа выехаць у Сагвасаліо хоць заўтра, паблажліва гарантуючы абсалютную цэласць ягонай асобы. Самуйлёнак.
2. Адзінства, звязанасць усіх частак чаго‑н.; цэльнасць, цэласнасць. Не было цяпер і той цэласці і яснасці, з якой жыў.. [Лабановіч] тут у першыя дні свайго прыезду. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГО́ЛУБЕВА Маргарыта Генадзеўна
(н. 4.6.1964, Мінск),
бел. мастак дэкар.-прыкладнога мастацтва. Скончыла Мінскае маст. вучылішча (1984). Працавала на Мінскай ф-цы маст. Вырабаў (1984 — 88). У тэхніцы батыку стварае арнаментальныя кампазіцыі, нацюрморты з кветкамі, экзатычнымі прадметамі і інш., у якіх спалучэнне лінейных узораў, колеравых плоскасцей і эфекту кракле дае прасторавую перспектыву, непаўторныя пераходы і дэкар. цэльнасць: «Лілеі», «Чырвоная ружа», «Тыгравая шкура», «Індыйскі матыў», «Хатняе цяпло» (усе 1990—96) і інш.
т. 5, с. 327
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)