цары́ца

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. цары́ца цары́цы
Р. цары́цы цары́ц
Д. цары́цы цары́цам
В. цары́цу цары́ц
Т. цары́цай
цары́цаю		 цары́цамі
М. цары́цы цары́цах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

цары́ца ж., в разн. знач. цари́ца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цары́ца, ‑ы, ж.

1. Жан. да цар.

2. Жонка цара.

3. перан.; чаго. Тая, што пануе, першынствуе дзе‑н., перавышаючы ўсіх якімі‑н. якасцямі. Усё жыццё сваё табе ахвярую; будзь ты ўладарніцай душы маёй, царыцай песень маіх! Бядуля. / у вобразным ужыв. Пакланюся я табе, царыца, Чыстая, сцюдзёная вадзіца. Багдановіч.

•••

Царыца палёў — пяхота. Былі ў гэтым яго настроі і адчай, і заліхвацкасць, і нецярплівасць бывалага франтавіка, якому яшчэ давядзецца паваяваць, і не дзе-небудзь, а ў царыцы палёў — пяхоце. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цары́ца ж гіст Zárin f -, -nen; Káiserin f -, -nen; перан Königin f -, -nen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

цар, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Тытул манарха ў некаторых краінах, а таксама асоба, якая мае такі тытул.

2. перан., каго-чаго. Першы, лепшы ў якіх-н. адносінах сярод сабе падобных.

Леў — цар звяроў.

◊

Без цара ў галаве хто (разм.) — пра неразумнага, дурнаватага чалавека.

|| памянш.-зніж. царо́к, -рка́, -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).

|| ж. цары́ца, -ы, мн. -ы, -ры́ц.

|| прым. царо́ў, -о́ва (да 1 знач.) і ца́рскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

tsarina [zɑ:ˈri:nə, tsɑ:ˈri:nə] n. цары́ца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

царица прям., перен. цары́ца, -цы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

tsarina

[zɑ:ˈri:nə]

n.

цары́ца f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

carowa

ж. царыца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

нябе́сны hímmlisch; Hímmels-;

нябе́сны ку́пал Firmamént n -(e)s, Hímmelsgewölbe n -s;

нябе́сны ко́лер Hímmelsblau n -s;

Ца́рства Нябе́снае Hímmelsreich n -(e)s;

Цары́ца Нябе́сная Mútter Góttes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)