Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
хва́ля, -і, мн. -і, хваль, ж.
1. Вадзяны вал, які ўтвараецца ад гайдання паверхні вады.
Хвалі залівалі бераг мора.
2. Хістальны рух у фізічным асяроддзі ці электрамагнітным полі (спец.).
Электрамагнітныя хвалі.
Гукавая х.
3.перан., чаго. Пра масу, плынь чаго-н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі.
4.перан., чаго. Узмоцнены рух, праяўленне чаго-н.
Х. дэманстрацый.
Х. мітынгаў.
|| прым.хва́левы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хва́ляж., в разн. знач. волна́;
марска́я х. — морска́я волна́;
гукава́я х. — физ. звукова́я волна́;
выбухо́вая х. — взрывна́я волна́;
х. рабо́чага ру́ху — волна́ рабо́чего движе́ния;
х. пратэ́сту — волна́ проте́ста;
◊ каро́ткія ~лі — коро́ткие во́лны;
сярэ́днія ~лі — сре́дние во́лны;
до́ўгія ~лі — дли́нные во́лны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хва́ля, ‑і, ж.
1. Вадзяны вал, які ўтвараецца гайданнем паверхні вады. Марскія хвалі. □ Каля нізкага берага.. ледзь чутна, раскошліва пахлёбвае хваля.Брыль.Дробныя хвалі, як жывыя, пераліваліся і блішчэлі на месяцы.Колас.//перан. Пра тое, што сваім рухам, формай нагадвае хвалі. Акно расчынілася, хваля свежага паветра з ліпавым водарам абдала Зосю.Хомчанка.Дыхне ветрык і бягуць прыбоем жытнёвыя хвалі ў неабсяжную даль.Машара.//перан. Прыліў або праяўленне якога‑н. пачуцця, адчування. Сэрца захліснула цёплая пяшчотная хваля.Місько.З кожным новым пытаннем у душы чалавека падымаецца хваля ярасці.«Полымя».
2.Спец. Форма распаўсюджвання ваганняў у пругкім асяроддзі. Электрамагнітныя хвалі. Гукавая хваля.
3.перан.; чаго. Пра масу, плынь чаго‑н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі. Раніцай.. наляцелі самалёты з чорна-жоўтымі крыжамі на фюзеляжах. Першая хваля, дзесятка паўтара, прайшла на вялікай вышыні, пабліскваючы чырванню ад набрынялай, гатовай выпусціць сонца на небакрай, зары.Хадкевіч.
4.перан.; чаго. Узмоцнены рух, праяўленне чаго‑н. Хваля пратэсту. Хваля арыштаў. □ У 1912–1913 гг. у краіне намячаецца новая хваля рэвалюцыйнага ўздыму.Навуменка.
•••
Доўгія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 1 да 10 км.
Кароткія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 10 да 100 м.
Сярэднія хвалі — радыёхвалі даўжынёй ад 100 да 1000 м.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хва́ляж
1. Wélle f -, -n; Wóge f -, -n (вадзянывал), тсперан;
грэ́бень хва́лі Wéllenberg m -(e)s, -e, Wéllenkamm m -(e)s, -kämme;
2.перан (чаго-н) Wélle f -, -n;
хва́ля забасто́вак Stréikwelle f -;
3.фіз, радыё Wélle f -, -n;
гукава́я хва́ля Schállwelle f;
даўжыня́ хва́лі Wéllenlänge f -;
до́ўгія хва́лі Lángwellen pl;
каро́ткія хва́лі Kúrzwellen pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
хва́ля Вадзяны вал, зыб на рацэ, возеры ў ветранае надвор'е (БРС).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)