Хаці Р. А. 7/209

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

расхаце́ць, -хачу́, -хо́чаш, -хо́ча; -хаці́; зак., чаго і з інф. (разм.).

Перастаць хацець.

Р. есці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перахаце́ць, -хачу́, -хо́чаш, -хо́ча; -хаці́; зак., чаго і з інф. (разм.).

Тое, што і расхацець.

П. купацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шархаце́ць, -хачу́, -хаці́ш, -хаці́ць; -хаці́м, -хаціце́, -хаця́ць; -хаці́; незак. (разм.).

Утвараць шорхат, шум, шапацець.

Пад нагамі шархаціць кара.

|| наз. шархаце́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

захаце́ць, -хачу́, -хо́чаш, -хо́ча; -хаці́; зак., чаго, з інф. і са злуч. «каб».

Пачаць хацець.

З. малака.

З. есці.

Захацела, каб дачка прыехала.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хаце́ць, хачу́, хо́чаш, хо́ча; хаці́; незак.

1. чаго, каго-што, з інф., са злуч. «каб» і без дап. Мець жаданне, ахвоту да чаго-н., адчуваць патрэбу ў кім-, чым-н.

Х. спаць.

2. каго-чаго, чаго ад каго і са злуч. «каб». Імкнуцца да чаго-н., дамагацца чаго-н.

Хачу, каб не хварэлі дзеці.

Хачу, каб людзі жылі мірна.

3. з інф. Мець намер зрабіць што-н.

Ён хацеў рамантаваць абутак.

4. з інф. Ужыв. для абазначэння магчымасці, імавернасці ажыццяўлення чаго-н. (разм.).

Хочаш — гуляй, а хочаш — спі.

5. 3 адноснымі займеннікамі і прыслоўямі ўтварае спалучэнні са знач. азначальнасці: кожны, усякі (прадмет, месца, час і пад.).

Ён рабіў, што хацеў, хадзіў, куды хацеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)