па-францу́зску

прыслоўе, утворана ад прыметніка

станоўч. выш. найвыш.
па-францу́зску - -

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

по-францу́зски нареч. па-францу́зску.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ску́тасць, ‑і, ж.

Адсутнасць свабоды, лёгкасці ў дзеяннях, паводзінах і пад., скаванасць. Госця адказала таксама па-французску. І хоць памылак у вымаўленні не было — празмерная правільнасць мовы лепей за памылкі казала аб скутасці чалавека, які гаварыў. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпа́рить несов.

1. разг. апа́рваць; абва́рваць;

2. перен., прост. шпа́рыць;

шпа́рить напрями́к шпа́рыць напрасця́к (нацянькі́);

шпа́рить по-францу́зски шпа́рыць па-францу́зску;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

speaker [ˈspi:kə] n.

1. прамо́ўца, дакла́дчык

2. асо́ба, яка́я вало́дае мо́ваю;

be a speaker of French гавары́ць па-францу́зску

3. the Speaker спі́кер (у парламенце)

4. гучнагавары́цель, дына́мік

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ВІ́ЗЕЛ, Вісель (Wisel) Элі (н. 30.9.1928, г. Сігету-Мармацыей, Румынія), амерыканскі грамадскі дзеяч, пісьменнік. Праф. іудаістыкі Сіці-каледжа ў Нью-Йорку (з 1972). Скончыў Сарбону. У 2-ю сусв. вайну вязень канцлагераў Асвенцім, Бухенвальд. З 1956 у ЗША. Піша пераважна па-французску. Большая ч. яго твораў («І свет маўчаў», 1956; «Дзень», 1961; «Песня мёртвых», 1966 і інш.) звязана з тэмай катастрофы еўрап. яўрэйства. Аўтар тэрміна «халакост» (татальнае знішчэнне яўрэяў у 2-ю сусв. вайну). Нобелеўская прэмія міру 1986.

т. 4, с. 152

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

native​1 [ˈneɪtɪv] n.

1. ураджэ́нец;

a native of London ураджэ́нец Ло́ндана

2. карэ́нны жыха́р, ураджэ́нец яко́й-н. мясцо́васці;

She speaks French like a native. Яна гаворыць па-французску, як (сапраўдная) францужанка.

3. dated, offensive абарыге́н, тузе́мец, тубы́лец (у адносінах да карэннага насельніцтва з цёмнай скурай)

4. раслі́на/жывёліна, характэ́рная для да́дзенага рэгіёна;

The kangaroo is a native of Australia. Радзіма кенгуру – Аўстралія.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

балбата́ць, ‑бачу, ‑бочаш, ‑боча; незак.

Разм.

1. што і без дап. Шпарка, несупынна гаварыць. Эдзік жа балбатаў без перапынку, расказваў пра леташняе жыццё ў палатцы і пра ўсё, што толькі траплялася на язык. Гаўрылкін. // без дап. Бегла гаварыць на замежнай мове. Балбатаць па-французску.

2. без дап. Гаварыць гучна, але невыразна. [Платон:] — Салдатня балбатала, бразгала кацялкамі, вёдрамі — ранак марозны, усё аж грыміць. М. Ткачоў. // Утвараць гукі, падобныя на невыразную гаворку (пра птушак). За бярэзнікам, каля сасновага бору, балбатаў цецярук. Ляўданскі. [Лубяніха:] — У двары індыкі балбочуць, куры-цацаркі важна пахаджваюць. Ракітны.

3. што і без дап. Распускаць чуткі; гаварыць пра тое, пра што лепш маўчаць. [Кулеш:] — Балбочуць у вёсцы, што партызаны заходзяць да Масола. Праўда гэта? — Сам кажаш, што балбочуць. Значыць, балбатня і ёсць, — адказала Палагея. Шамякін. [Цётка К у ліпа:] — Ад злога вока нікуды не схаваешся. Цяпер пачнуць рознае балбатаць. Жычка.

4. без дап. Займацца пустымі размовамі, а не справай. Балбатаць, вядома, лягчэй, чым рабіць. Паслядовіч.

5. без дап. Булькаць — пра ваду, што бяжыць або кіпіць. Так весела ў каменьчыках Балбоча ручаёк. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

can​1 [kæn, kən, kn] modal v. (could)(адмоўныя формы cannot, can’t) азначае :

1. (аб’ектыўную магчымасць) магу́, мо́жаш, мо́жа; ма́ю, ма́еш, ма́е і г.д.; магчы́масць/мажлі́васць;

I can do it. Я магу гэта зрабіць;

Can you see that? Вы гэта бачыце?

2. (уменне, здольнасць) уме́ю, уме́еш, уме́е і г.д.; магу́, мо́жаш, мо́жа і г.д. He can speak French. Ён можа/умее размаўляць па-французску;

I can’t swim. Я не ўмею плаваць.

3. (дазвол, забарону) мо́жна; не́льга;

He can go. Яму можна ісці;

You can’t play football here. Тут нельга гуляць у футбол.

4. (сумненне (у пытальных і адмоўных сказах)) Can it be true? Няўжо гэта праўда?;

She can’t have said it! Не можа быць, каб яна сказала гэта!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гавары́ць несов.

1. говори́ть;

дзіця́ пачало́ г. ра́на — ребёнок на́чал говори́ть ра́но;

г. па-францу́зску — говори́ть по-францу́зски;

г. з акцэ́нтам — говори́ть с акце́нтом;

2. (беседовать с кем-л.) разгова́ривать, толкова́ть;

3. произноси́ть; провозглаша́ть;

выра́зна гавары́ць сло́вы — чётко произноси́ть слова́;

г. тост — произноси́ть (провозглаша́ть) тост;

4. (поддерживать общение) разгова́ривать;

яны́ не гаво́раць ужо́ не́калькі дзён — они́ не разгова́ривают уже́ не́сколько дней;

5. перен. говори́ть, свиде́тельствовать; выража́ть (что);

яго́ ўчы́нкі гаво́раць пра друго́е — его́ посту́пки говоря́т (свиде́тельствуют) о друго́м;

6. (передавать слухи) говори́ть, погова́ривать;

◊ што і г. — что и говори́ть;

што ні ~ры́ — что ни говори́;

г. на кары́сць — (каго, чаго) говори́ть в по́льзу (кого, чего);

няма́ чаго́ і г. — не́чего (не сто́ит) и говори́ть;

кроў гаво́рыць — кровь говори́т;

г. пра высо́кія матэ́рыі — говори́ть о высо́ких мате́риях;

да трох не ~ры́ — шу́тки пло́хи;

г. на ро́зных мо́вах — говори́ть на ра́зных языка́х;

гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́ — э́то говори́т само́ за себя́;

г. язы́к не балі́ць — посл. говори́ть язы́к не боли́т; язы́к без косте́й;

гаво́рыць — гаро́дзіць, а на пра́ўду выхо́дзіць — погов. как бу́дто чушь, а на пове́рку выхо́дит — пра́вда

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)